Co warto wiedzieć o kaszach?
Co warto wiedzieć o kaszach?
Nasi dziadkowie i pradziadkowie jadali kasze bardzo często – można się nawet pokusić o stwierdzenie, że były one jednym z głównych źródeł pożywienia. Później nieco o nich zapomniano, na szczęście jednak w ostatnich latach sięgamy po nie coraz chętniej.
Stanowią one bowiem źródło cennych substancji odżywczych, takich jak białko, skrobia, żelazo, fosfor czy witaminy z grupy B oraz PP, stąd wskazane jest, aby gościły na naszym talerzu przynajmniej kilka razy w tygodniu.
Rodzaje kasz
Kasze wytwarzane są ze zbóż. Dla przykładu z jęczmienia otrzymuje się pęczak, kaszę perłową, jęczmienną, mazurską i płatki jęczmienne. Z owsa powstają płatki owsiane, z kukurydzy grysik kukurydziany, z pszenicy pęczak, kasza manna, grysik i kuskus, z gryki kasza gryczana oraz krakowska.
W kaszarni ziarna zbóż poddawane są odpowiedniej obróbce. W zależności od sposobu przetworzenia wyróżnia się kilka rodzajów kasz.
Krupy to kasze grube, powstałe z całego ziarna, które zostało jedynie pozbawione łuski i wypolerowane. Do krup należą między innymi pęczak jęczmienny, kasza gryczana, jaglana oraz ryż.
Kasze grube są najzdrowsze, mają najwięcej wartości odżywczych, ale też są najmniej strawne.
Aby uczynić je lżej strawnymi, krupy łamie się lub sieka. W ten sposób powstaje np. kasza krakowska (łamana wzdłuż osi ziarna gryki) i jęczmienna mazurska.
Kasze drobne – manna, perłowa, grysik – powstają poprzez szlifowanie ziaren wcześniej rozdrobnionych.
Bywają też kasze gniecione. Otrzymuje się wówczas płatki np. owsiane, kukurydziane, jęczmienne. Krupy ugotowane pod ciśnieniem to kasze dęte – np. dęta kukurydza czy ryż (zwane także „dmuchanymi”).
Jak jada się kasze?
Kasze mają łagodny smak. Mogą być dodatkiem do zup i farszów, ale bywają także samodzielnym daniem. Nie ma jednak kaszy uniwersalnej, dobrej do wszystkich potraw. Warto więc wiedzieć, jaką wziąć do konkretnej potrawy. I tak:
- kasze gruboziarniste – najsmaczniejsze są ugotowane na sypko, jako danie główne lub dodatek do farszów mięsnych i warzywnych,
- kasze drobne – są idealne na kleiki, do zup (do zasypywania lub na kostki) i na desery.
Na sypko lub kleik
Żadnej z kasz nie jada się na surowo! Ugotować można je w wodzie, mleku i w wodzie z mlekiem.
Na sypko gotuje się najczęściej kaszę gryczaną, jaglaną, pęczak, ryż oraz kaszę krakowską. W kaszy „na sypko” ziarenka oddzielają się od siebie. Aby tak właśnie było, do gotowania należy wziąć dwa razy więcej wody niż kaszy i kaszę wrzucać na wrzątek.
Do wody warto dodać łyżeczkę tłuszczu na szklankę kaszy – zapobiegnie to zlepianiu się ziarenek. Rozklejanie stosuje się, gdy chcemy otrzymać kleik, mus albo kostkę z kaszy manny.
Aby kasza nie zbiła się w grudki, najpierw trzeba ją rozmieszać w małej ilości zimnego mleka i wlać do wrzącego.
Natomiast gotując krupnik lub kleik na wodzie, wkłada się kaszę do zimnej wody i stopniowo podgrzewa, od czasu do czasu mieszając.
