Cyklony tropikalne – źródło nieszczęść
Cyklony tropikalne – źródło nieszczęść
Tropikalne cyklony są zjawiskami atmosferycznymi niosącymi ze sobą najwyższe zagrożenie ze wszystkich znanych do tej pory.
Mają ogromną siłę niszczycielską. Występują w strefach podzwrotnikowych na północ i południe od równika.
Jak powstaje cyklon?
Na świecie występuje średnio 80 cyklonów rocznie. Ich rezultatem są zarówno zniszczenia spowodowane przez wiatr, jak i powodzie. Generalnie huragany tropikalne tworzą się nad oceanem i mają ogromną siłę rażenia – atakują wszystkie kontynenty z wyjątkiem Antarktydy. Przemieszczając się znad ciepłego morza na ląd gromadzą tak potężną ilość energii, że mogłyby zaspokoić potrzeby energetyczne USA przez prawie sto lat.
Cyklony noszą różne nazwy, w zależności od miejsca, gdzie występują. Nazywa się je więc huraganami, tajfunami, willy-willy lub jeszcze inaczej. Powstają, gdy nad wyjątkowo ciepłym morzem gromadzi się bardzo wilgotne, rozgrzane powietrze. Unosi się ono w górę, a na jego miejsce napływa chłodne i suche, szybko zwiększające temperaturę i wilgotność dzięki ogromnym zasobom energetycznym oceanu. Gdy powietrze unosi się w górę, rozpręża się i ulega ochłodzeniu. Nadmiar wilgoci ulega skropleniu i tworzy rozbudowane chmury burzowe typu cumulonimbus. Skraplająca się woda uwalnia ciepło, jeszcze zwiększając tempo ruchu w górę. Im szybciej unosi się powietrze, tym szybciej wiatr przynosi powietrze z zewnątrz.
Ruchy powietrza ulegają stopniowemu spotęgowaniu, a miejsce, w którym pionowy ruch powietrza jest najintensywniejszy, stanowi centrum cyklonu, do którego powietrze dąży ze wszystkich stron. Wskutek efektu Coriolisa, o którym uczymy się już w gimnazjum na lekcjach geografii, prądy powietrza ulegają odchyleniu i zamiast biec wprost do centrum, zaczynają je obiegać, nadając układowi ruch wirowy.
Huragan zamiera dopiero wtedy, gdy zostanie odcięty od ciepłego morza zasilającego system w energię. Jednak nagromadzona energia jest tak ogromna, że zanim zostanie ostatecznie rozproszona, powoduje ogromne zniszczenia.
Sezon na cyklony
Cyklony najczęściej występują latem i jesienią. Powstają one w strefie między 5. i 20. stopniem szerokości geograficznej, na północ i południe od równika. Kiedyś nazywano je imionami żeńskimi zaczynającymi się na kolejne litery alfabetu. Później, by nie narażać się na zarzut antyfeminizmu, zaczęto stosować na przemian imiona męskie i żeńskie. Najgroźniejszym czynnikiem podczas cyklonów tropikalnych nie jest wiatr, którego niszczący wpływ jest ograniczony do stosunkowo wąskiego pasa, a pędzone wiatrem wielometrowe fale i potężne ulewy.
W dziejach ludzkości niszczycielska siła huraganów spowodowała więcej strat w ludziach niż trzęsienia ziemi i wybuchy wulkanów łącznie, a skutki wielu z nich odczuwalne są do dzisiaj.
Poniżej zdjęcie ilustrujące zniszczenia w mieście Gulfport po przejściu cyklonu Katrina.
Źródło zdjęcia: Wikipedia.
