Czy antybiotyki szkodzą?

Czy antybiotyki szkodzą?

Czy antybiotyki szkodzą?

O antybiotykach mówi się, że zwalczają wiele chorób, które kiedyś były nieuleczalne – i w ten sposób ratują ludzkie życie. Takie są zresztą niezbite fakty. Jednak obecnie wielu z nas samo słowo „antybiotyk” kojarzy się z czymś złym, szkodliwym…

Ta pozorna sprzeczność związana jest z nawykiem stawiania w przyrodzie ludzkiego życia na pierwszym miejscu.

Antybiotyki przeciwko życiu?

Antybiotyk już w swojej nazwie ma natomiast coś związanego z działaniem przeciwko życiu.

W końcu ’anty’ = przeciw, a 'biotikos’ = związany z życiem.  Sama nazwa antybiotyk oznacza więc coś działającego przeciwko życiu. Termin antybiotyk łączy się ściśle ze zjawiskiem antybiozy, które polega na niemożliwości współżycia niektórych organizmów, związanego z kolei z faktem, że jedne z nich wytwarzają substancje niszczące drugie.

Antybioza została wykorzystana przez naukę do wyodrębnienia substancji wytwarzanych przez pewne drobnoustroje (w tym wypadku szczególnie przez niektóre bakterie i pleśnie), które wstrzymują rozwój, lub zabijających inne mikroorganizmy. Substancje te nazwano antybiotykami ze względu na ich właściwości niszczenia innych mikroorganizmów. Jednocześnie ratują one życie (ludzkie, zwierzęce, roślinne), zagrożone działaniem tych mikroszkodników.

Odkrycie Aleksandra Fleminga

Współczesną naukę o antybiotykach zapoczątkowało w roku 1929 odkrycie Aleksandra Fleminga. Badacz ów zaobserwował szkodliwy wpływ substancji wytwarzanych przez grzyb Penidllium notatum na bakterie gatunku Staphylococcus.

Badania nad penicyliną – substancją odkrytą przez Fleminga – zostały ponownie podjęte w czasie II wojny światowej. Pierwsze próby kliniczne penicyliny przeprowadzono w latach 1940-1941. Istotne zastosowanie w lecznictwie ma ok. 100 preparatów.

Zmiany ewolucyjne u bakterii zachodzą znacznie szybciej niż u człowieka, powszechne stosowanie w ciągu ostatniego półwiecza środków przeciwbakteryjnych doprowadziło więc do tego, że coraz częstsze są zakażenia wywołane bakteriami, które zdołały się uodpornić na wiele leków – leczenie antybiotykami staje się więc coraz mniej skuteczne, zwłaszcza w przypadku sytuacji, gdy dana osoba przyjmuje je często.

Antybiotyki mogą szkodzić

Czy antybiotyki szkodzą?Jednak antybiotyki również szkodzą – ich toksyczność wynika z działania na układy enzymatyczne, które są podobne do występujących w drobnoustrojach.

  • Najbardziej toksyczne są te, których działanie polega na hamowaniu biosyntezy kwasów nukleinowych (antybiotyki polienowe, polipeptydowe).
  • Średnio toksyczne dla ludzi są tetracykliny, makrolidy, aminoglikozydy i rifamycyny. Ich działanie na komórkę drobnoustrojów polega na hamowaniu biosyntezy białka, która u człowieka przebiega w inny sposób.
  • Najbardziej bezpieczne są te antybiotyki, które hamują biosyntezę ściany komórki bakteryjnej (penicyliny i cefalosporyny).

One Response

  1. kasia

Reply