Egipt – kraj Faraonów

Egipt – kraj Faraonów

Położenie: jest to państwo w Afryce Północno-Wschodniej oraz częściowo w Azji (na półwyspie Synaj nad Morzem Śródziemnym i Morzem Czerwonym
Powierzchnia: 997 739 km2
Stolica: Kair
Główne miasta: Aleksandria, Giza, Port Said, Asjut, Suez, Fajum, Asuan

Warunki naturalne

Egipt jest podzielony na cztery obszary geograficzne: Pustynię Libijską – Zachodnią, Pustynię Arabską – Wschodnią, dolinę i deltę Nilu oraz półwysep Synaj. Na wschód od granicy z Libią leży Pustynia Libijska z suchymi wapiennymi skałami, która zajmuje dwie trzecie terenu kraju. Na południu pustyni góry osiągają wysokość ok. 2000 m n.p.m. Na północy kraju znajduje się depresja Al-Kattara. Wzdłuż Nilu oraz Morza Czerwonego ciągnie się Pustynia Arabska, z górami Atbaj i piaskowcowymi płaskowyżami. Wzdłuż południowej części wybrzeża ciągną się góry przechodzące w Wyżynę Abisyńską. Morze Czerwone przez Zatokę Sueską połączone jest z Port Saidem oraz z Morzem Śródziemnym Kanałem Sueskim. Na wschód od kanału Sueskiego leży półwysep Synaj, z najwyższym szczytem, Górą Świętej Katarzyny. Jedyna stała rzeka to Nil, którego żyzna dolina ma szerokość od 3 do 15 km i ciągnie się na wschód od Pustyni Libijskiej. Na Nilu zbudowano Wielką Tamę Asuańską, dzięki czemu powstał sztuczny zbiornik wodny nazywany Jeziorem Nasera.

[tube]http://www.youtube.com/watch?v=msnwkKNY2P4[/tube]

Klimat

Klimat w Egipcie jest zwrotnikowy skrajnie suchy, tylko wąski pas wybrzeża Morza Śródziemnego to klimat podzwrotnikowy typu śródziemnomorskiego. Lato, które trwa od maja do października jest bardzo gorące i suche, nocą możliwe są gwałtowne spadki temperatur.Zima jest chłodniejsza, głównie na obszarach pustynnych. Wiosną, czyli od końca kwietnia do czerwca, wieje chamsin – gorący i suchy wiatr, który niesie pył pustynny, piaskowe burze i upały. Średnia temperatura w styczniu na północy to 12-14°C, na południu do 17°C, a w lipcu ok. 23°C na północy, do 33°C na południu. Roczna suma opadów na północy to około 200 mm, zaś na południu tylko do kilku milimetrów.

Fauna i flora

Większość terenów pustynnych jest pokrytych suchoroślami, czyli kserofitami. Tylko na Pustyni Arabskiej znaleźć można mimozę, trawę i tamaryszek. Zwierzęta pustynne to między innymi: gazela, szakal, hiena, skorpion, wąż, różne gryzonie i owady. W okolicy zbiorników wodnych lub płytkich wód podziemnych żyją palmy daktylowe oraz widlice tebańskie. Żyzna dolina Nilu to miejsce upraw rolniczych. Poza bogactwem roślin i żyjących w dolinie ptaków wodnych zatrzymują się tutaj liczne przelotne ptaki, znajdując pożywienie. W delcie Nilu można bardzo często spotykać mangusty, czaple białe oraz ibisy.

[tube]http://www.youtube.com/watch?v=X0Uf_iSPJuA[/tube]

Historia

Cywilizacja Egiptu jest najstarszą cywilizacją świata. Okres prehistoryczny skończył się ok. 2850 r.p.n.e., gdy władca Egiptu – Menes, zjednoczył w jedno państwo Egipt Dolny i Egipt Górny ze stolicą w Memfis i założył I dynastię. Dzieje starożytnego Egiptu dzieli się na Stare Państwo (2850-2052 p.n.e. – czas budowy piramid w Gizie), Średnie Państwo (2052-1570 p.n.e. – okres rozbudowy i ponownego rozkwitu), Nowe Państwo (1570-1085 p.n.e. – rozkwit kraju, rozwój handlu, budowa świątyń w Tebach, obecny Karnak, i w Luksorze oraz nekropolii w Dolinie Królów) i Epokę Późną (1085-332 p.n.e. – upadek polityczny Egiptu). W 332 r. p.n.e. Egipt podbił Aleksander Wielki i stał się jedną z prowincji władcy. Po jego śmierci utworzyła się tam monarchia hellenistyczna Ptolemeuszów. Z dynastii Ptolemeuszów pochodziła królowa Kleopatra VII, której rządy były następnym korzystnym czasem w dziejach Egiptu.

W 30 r. p.n.e. Egipt stał się prowincją rzymską i był nią aż do 395 r. n.e., gdy znalazł się w granicach cesarstwa bizantyjskiego. W 641 roku kraj podbili Arabowie, narzucając islam i rozpoczynając arabizację ludności. W 1517 r. kraj został podbity przez Turków osmańskich; nastąpił regres w rozwoju gospodarczym oraz kulturalnym Egiptu. W 1798 roku Napoleon Bonaparte bez skutku starał się opanować Egipt. W 1805 r. gubernatorem osmańskim w państwie został Albańczyk Muhammad Ali, który rządził do roku 1849. Uniezależnił on Egipt od Turcji, wprowadził reformy w administracji, szkolnictwie, armii i zmodernizował gospodarkę. W 1838-1841 r. prowadził wojny z Turcją. Nieprzemyślana polityka i rozrzutność jego następców były efektem zadłużenia kraju w bankach francuskich oraz angielskich. W 1869 r. otwarty został Kanał Sueski. Kłopoty gospodarcze przyczyniły się do odsprzedania egipskich udziałów w kanale Anglikom. W r. 1876 doszło do ustanowienia francusko-brytyjskiej kontroli nad finansami państwa.

W 1881 roku wybuchło powstanie niepodległościowe Urabiego Paszy, stłumione przez Brytyjczyków w r. 1882. Egipt stał się protektoratem Wielkiej Brytanii. W 1922 r. zyskał niepodległość jako monarchia konstytucyjna z królem Fuadem I na czele. W 1936 roku na tronie zasiadł syn Fuada I, Faruk. W czasie II wojny światowej Egipt był główną bazą brytyjską. W 1952 r. organizacja Wolnych Oficerów obaliła króla Faruka, a władzę przejął generał Muhammad Nagib, który w 1953-1954 r. był prezydentem kraju. W roku 1954 Nagib został obalony przez pułkownika Gamala Abd-el Nasera. Podczas jego panowania zracjonalizowano Kanał Sueski, co było powodem nieudanej interwencji Wielkiej Brytanii, Francji oraz Izraela, które chciały odzyskać dawne wpływy. Po wojnie sześciodniowej z Izraelem Egipt stracił Synaj. Następcą Nasera został Anwar es Sadat, który zerwał więzi z ZSRR, a starał się utrzymać dobre stosunki z Zachodem. W 1979 r. zawarł układ pokojowy z Izraelem i odzyskał Synaj, co spowodowało dziesięcioletnią izolację Egiptu wśród państw arabskich. W 1981 r. zginął w wyniku zamachu.

Kultura i sztuka

Egipt to głównie wspaniała architektura piramid, rzeźb, świątyń egipskich oraz grobowców. W Starym Państwie skodyfikowano tzw. kanon egipski, który był zbiorem zasad kompozycji i proporcji w sztuce oraz architekturze. Ustalał on metody przedstawiania postaci zależnie od tego do jakiej klasy społecznej należą: w rzeźbie – władcę w postawie siedzącej albo kroczącej, zawsze młodego, urzędników – realistycznie, lud – tylko podczas pracy. W malarstwie i płaskorzeźbie głowa i kończyny osoby portretowanej przedstawiano z profilu, a barki i oko frontalnie. Ogromnym osiągnięciem cywilizacji były hieroglify. Rozkwit literatury egipskiej przypada na czasy Średniego Państwa; wtedy pojawiała się poezja, pieśni oraz hymny.

Atrakcyjne miejsca

Największa atrakcja Egiptu to piramidy z okresu Starego Państwa: najstarsza, schodkowa – Dżesera w Sakkarze, tzw. łamana króla Snofru w Duhszur oraz Cheopsa – największa, Chefrena i Mykerinosa, a także strzegący tych piramid Sfinks w Gizie. Najcenniejsze budowle sakralne to świątynie w Luksorze i Karnaku, a także nekropolie w Dolinie Królów (m.in. grobowiec Tutenchamona) i w Dolinie Królowych (grobowiec Nefretete). Prócz tego w Aleksandrii jest wiele zabytków z czasów rzymskich, m.in. amfiteatr, kolumna Pompejusza, katakumby. W Kairze i Aleksandrii można zobaczyć liczne stare meczety i kościoły koptyjskie. W Kairze warto także obejrzeć Muzeum Egipskie, gdzie znajdują się zbiory obejmujące wszystkie fazy cywilizacji dawnego Egiptu.

[tube]http://www.youtube.com/watch?v=X8Ztgh9ORBY[/tube]