Łuszczyca – przyczyny, leczenie i pielęgnacja chorej skóry
Łuszczyca – przyczyny, leczenie i pielęgnacja chorej skóry
Łuszczyca to jedna z częstszych chorób skóry. Ze względu na przewlekły przebieg i liczne nawroty stanowi spory problem . Nieznany jest czynnik wywołujący łuszczycę, toteż leczy się wyłącznie objawy choroby, a nie jej przyczyny. Zwykle pierwszym objawem jest nie swędząca osutka, złożona z drobnych grudek pokrytych srebrzystymi łuskami.
W późniejszym okresie grudki zlewają się w różnej wielkości ogniska, z których osypują się haski. Łuszczyca najczęściej występuje na łokciach, kolanach, owłosionej skórze głowy i w okolicy krzyżowo-lędźwiowej. Wielkość wykwitów skórnych jest różna – od łebka szpilki do dużych plackowatych ognisk, obejmujących również paznokcie.
Celem leczenia łuszczycy jest zmniejszenie nasilenia choroby lub osiągnięcie jak najdłuższych okresów remisji. Chodzi o to, aby doprowadzić do przejścia łuszczycy z postaci objawowej w skąpo-objawową lub utajoną. Ponieważ łuszczyca ma różnorodne postacie i różny przebieg, każdy chory wymaga indywidualnego potraktowania przez lekarza.
Na łuszczycę może zachorować każdy, niezależnie od wieku – zarówno dorośli, jak i młodzież oraz dzieci. Nie jest ona chorobą zakaźną. Może występować rodzinnie, ale jej dziedziczenie jest nieregularne. Nie można przewidzieć, w którym pokoleniu i kto z rodziny zachoruje. Osoba pochodząca z rodziny, w której często występuje łuszczyca, może mieć tzw. skazę łuszczycową, czyli gotowość skóry do ujawnienia się choroby na skutek podrażnienia.
Po zauważeniu objawów łuszczycy najlepiej od razu zgłosić się do lekarza. Chorzy zwykle oczekują szybkiej, radykalnej pomocy, jednak nie zawsze jest to możliwe. Trzeba się leczyć systematycznie i cierpliwie. Nie można się załamywać, zniechęcać ani domagać się od lekarza silnych środków. Niektóre leki mogą wprawdzie dawać szybki efekt, ale, niestety, równie szybki może być nawrót choroby, i to w nasilonej postaci. Najważniejsze, by osiągnąć nie natychmiastowy, ale stosunkowo trwały wynik kuracji.
Leczenie łuszczycy
Leczenie należy rozpoczynać od smarowania maścią miejsc zmienionych chorobowo. W pierwszym etapie leczenia konieczne jest dokładne usunięcie łusek. Najpierw zatem należy skórę posmarować olejem roślinnym, oliwą lub tłustą maścią, np. salicylową, po czym zdjąć łuski. Następnie stosuje się leczenie miejscowe maścią z zawartością cygnoliny o różnych stężeniach. Na ogół daje ono w miarę zadowalające rezultaty. Maścią pokrywa się chore miejsca raz dziennie, zwykle wieczorem. Cygnolina bardzo brudzi ubranie, choć sama jest bezbarwna, dlatego po posmarowaniu nią skóry należy pozostać bez ubrania, np. w łazience. Po 10-60 minutach (zależnie od tolerancji) zmywa się ją, najlepiej pod prysznicem. Stosuje się też maści z zawartością hormonów sterydowych.
Gdy łuszczyca obejmuje 30-40% powierzchni ciała, a także gdy inne metody nie przynoszą poprawy, niektórym chorym zaleca się naświetlania specjalnymi lampami emitującymi promienie ultrafioletowe (UV), a także fotochemioterapię.
Oprócz leczenia miejscowego oraz foto- i fotochemioterapii można obecnie stosować doustnie pochodne witaminy A, zwane także retinoidami. Leczenie takie jest zalecane tylko w wyjątkowo ciężkich przypadkach choroby. Jest ono związane z pewnym ryzykiem i powinno być dokładnie kontrolowane w specjalnych ośrodkach.
Dobre wyniki można uzyskać kojarząc foto- i fotochemioterapię ze stosowaniem retinoidów. Ten ostatni sposób uważany jest dzisiaj za najskuteczniejszą metodę leczenia ciężkiej, rozległej łuszczycy i nie dającej się leczyć innymi metodami.
Możliwe jest również leczenie sanatoryjne łuszczycy. Leczeniu tam sprzyjają naturalne możliwości nasłonecznienia, a także wody siarkowe lub radonowe.
Wiemy, że korzystny wpływ na skórę dotkniętą łuszczycą ma słońce, ale dla niektórych osób naświetlanie słońcem może być niewskazane. Istotne znaczenie ma także dieta.
Często chorzy pytają o skuteczność ziół i innych środków polecanych przez medycynę ludową. Otóż wyciągi ziołowe są jedynie lekami wspomagającymi i nie mają zasadniczego wpływu na cofanie się zmian chorobowych.
Zapobieganie łuszczycy może polegać tylko na oszczędzaniu skóry (nie drażnieniu jej), umiarkowanym nasłonecznieniu i unikaniu zakażeń bakteryjnych (np. anginy), zwłaszcza przez osoby ze skazą łuszczycową lub w okresie remisji choroby. Łuszczyca, mimo że jest chorobą uciążliwą i przewlekłą, nie zagraża narządom wewnętrznym. Leczenie trzeba podejmować możliwie szybko, jest bowiem wówczas znacznie łatwiejsze.
