Miażdżyca tętnic – czy można jej zapobiec?

Miażdżyca tętnic – czy można jej zapobiec?

Choroba zwana miażdżycą jest rozpowszechniona w Europie, gdzie stanowi jedną z głównych przyczyn przedwczesnej śmierci. Proces miażdżycowy można jednak zahamować, a nawet odwrócić jego skutki i znacznie poprawić jego samopoczucie.

Należy jednak zmienić tryb życia.

Miażdżyca powoduje, że zmniejsza się dopływ krwi do tkanek i występują krwawienia wewnętrzne. Zwężenie tętnic sprzyja również zatrzymywaniu płynów w organizmie – jest ono pierwotną przyczyną większości schorzeń układu krążenia, między innymi nadciśnienia tętniczego, dusznicy bolesnej, zawału serca, bólów nóg podczas chodzenia, zimnych dłoni, stóp i nosa, choroby Raynauda, migreny, udaru mózgu i przemijającego napadu niedokrwieni mózgu.

Miażdżyca powoduje również zawroty głowy, utratę pamięci i dezorientację. Do jej mniej rozpowszechnionych skutków należą schorzenia zwane ogólnie zapaleniem naczyń lub zapaleniem tętnic.

Przyczyny miażdżycy

Miażdżyca tętnic może być wynikiem wielu czynników. Zwykle wywołuje ją kilka czynników jednocześnie.

Podrażnienie wyściółki tętnic

Sprzyja ono odkładaniu się w tętnicach złego cholesterolu. Gromadzi się on jako żółtawy nalot, zwany ogniskiem miażdżycowym, w błonie wewnętrznej tętnic. Przepływ krwi w zwężonych naczyniach staje się gwałtowny. W wyściółce tętnicy powstają wówczas maleńkie ubytki, które w miarę upływu czasu przekształcają się w blizny. Kiedy zabliźniona tętnica pęka w najsłabszym miejscu, następuje krwotok, który uszkadza okoliczne tkanki. Nierówna powierzchnia wewnętrzna tętnicy stwarza warunki, w których mogą łatwo powstawać zakrzepy, blokujące przepływ krwi.

Znane czynniki drażniące wyściółkę tętnic

• Duże stężenie utlenionych postaci lipidów we krwi.
• Duże stężenie glukozy we krwi.
• Palenie tytoniu.
• Choroby autoimunologiczne wywołane przez własny układ odpornościowy.

Do możliwych czynników drażniących należą:

• duże stężenia aminokwasu homocysteiny we krwi, wywołane przez niedobór kwasu foliowego oraz witaminę B6 i B12, palenie tytoniu, małą aktywność fizyczna i wady genetyczne,
• choroby wirusowe i bakteryjne, np. przewlekłe choroby płuc lub dziąseł.

Stwardnienie tętnic

Zmniejsza sprawność krążenia krwi. Ściany tętnic tracą elastyczność w wyniku nadciśnienia tętniczego, palenia tytoniu, braku aktywności.

Wzrost lepkości krwi

Duża lepkość krwi sprzyja powstaniu w tętnicach zakrzepów. Może ją wywołać brak aktywności fizycznej, zakażenia, działanie zimna oraz niezdrowe odżywianie się (pożywienie zawierające mało składników, a dużo nasyconych kwasów tłuszczowych).

Nadwrażliwość mięśniówki ścian tętnic

Prowadzi do nagłych zmian przekroju tętnic i przepływu krwi. To zaburzenie może być wywołane małym stężeniem magnezu i wapnia we krwi, a także stresem, działaniem zimna, paleniem tytoniu, zmianami stężeń hormonów, niedoborem witaminy C i znacznym spożyciem tłuszczów.

Zapobieganie miażdżycy

Wiele czynników, które zwiększają ryzyko miażdżycy tętnic, można wyeliminować. Wyrobienie zdrowych nawyków pozwala im zapobiec.

Rzuć palenie

Palenie tytoniu sprzyja zwężeniu naczyń krwionośnych i nasila szkodliwe utlenianie tłuszczów we krwi. Kiedy przestaniemy palić, ryzyko poważnej miażdżycy tętnic zmniejsza się. Im dłużej nie palimy, tym mniejsze jest niebezpieczeństwo. Jeśli nie potrafisz pozbyć się tego nałogu, ogranicz go przynajmniej i jedz pokarmy bogate w witaminy C i E. Każdy wypalony papieros powoduje, że około 25 mg witaminy C zostaje rozłożone. Witamina ta wraz z witaminą E chroni organizm przed choroba wieńcową.

Unikaj bezczynności ruchowej

Uprawiaj wysiłek fizyczny przez pół godziny dziennie co najmniej pięć razy w tygodniu. Musi on być na tyle intensywny, by pobudzić krążenie. Tego rodzaju aktywność wzmacnia serce i układ krążenia, zwiększa proporcję ochronnego cholesterolu HDL i sprzyja chudnięciu. Przed wysiłkiem należy wykonać rozgrzewkę, zwłaszcza jeśli przedtem zjadło się tłusty posiłek.

Unikaj napięć

Stres powoduje, że uwalnia się więcej adrenaliny, kortyzonu i innych hormonów, które zwiększają ciśnienie krwi i nasilają utlenianie tłuszczów. Nawet niewielkie przygnębienie zwiększa stężenie hormonów stresowych we krwi i jej lepkość, co ułatwia tworzenie się zakrzepów. Kiedy jesteś zestresowany lub masz depresję, mniej dbasz o siebie i bardziej pobłażasz takim niezdrowym nawykom, jak palenie tytoniu lub przymus jedzenia – zwłaszcza słodkich i tłustych potraw.

Żeby nauczyć się zwalczać stres i depresję, należy dbać nie tylko o zdrowie fizyczne, lecz również starać się rozpoznawać i opanowywać własne emocje. Gniew i inne negatywne odczucia można się nauczyć stłumić.

Zdrowo się odżywiaj

Jedzenie cebuli, porów, czosnku, pomidorów, jabłek, owsa, ryb morskich obniża ryzyko choroby wieńcowej, ponieważ pokarmy te zmniejszają lepkość krwi i działają przeciwutleniająco. Zjadanie połowy surowej cebuli dziennie może zmniejszyć stężenie szkodliwego cholesterolu LDL we krwi.

Unikaj przejadania się, szczególnie pokarmami zawierającymi tłuszcze zwierzęce, ponieważ zawierają one dużo kwasów tłuszczowych, unikaj też tłuszczów trans. Obfity, tłusty posiłek powoduje nagły wzrost stężenia tłuszczów we krwi. Sprzyja to powstawaniu ognisk miażdżycowych. Jedz zatem mniej produktów pochodzenia zwierzęcego – głównie mięsa i wędlin. Ryzyko chorób tętnic może też wzrastać, kiedy używamy zbyt dużo soli, która podnosi ciśnienie krwi.

Pewne składniki odżywcze wpływają korzystnie na tętnice i serce. Należą do nich przeciwutleniacze, hamujące utlenianie substancji tłuszczowych, np. beta karoten, selen, witaminy C i E.

Pamiętaj o roli kwasów tłuszczowych omega 6 i omega 3

Składniki te pomagają zachować prawidłowa wyściółkę tętnic, wzmacniają układ odpornościowy i zmniejszają niebezpieczeństwo wywołane przez nasycone kwasy tłuszczowe i inne czynniki drażniące. W owocach i warzywach znajdują się również naturalne związki salicylowe, które zapobiegają tworzeniu się zakrzepów krwi. Przeciwdziałają im również kwasy tłuszczowe omega 3 zawarte w rybach.

Kieliszek wina wypity od czasu do czasu nie przynosi szkody, a nawet wpływa korzystnie na tętnice. Wino rozszerza naczynia krwionośne, co poprawia zaopatrzenie mięśnia sercowego i innych tkanek w krew. Czerwone wino zawiera flawonoidy – barwniki roślinne o właściwościach przeciwutleniających. Osoby, które nie pija alkoholu, mogą pic sok z winogron, który również zawiera flawonoidy.

Dbaj o prawidłowa masę ciała

Jeśli tłuszcz odkłada się w pasie oraz na brzuchu i zaczynasz przybierać kształtu jabłka, postaraj się schudnąć. Gromadzenie się tłuszczu w tych okolicach ciała zwiększa prawdopodobieństwo zawału serca

Zwracaj uwagę na oddychanie

Unikaj hiperwentylacji w sytuacjach stresowych. Za szybkie oddychanie powoduje zmianę odczynu krwi na zbyt zasadowy. W tych warunkach krwinkom czerwonym jest trudniej zaopatrywać komórki ścian tętnic w odpowiednią ilość tlenu. Spróbuj wykonywać ćwiczenia oddechowe

Leki ziołowe

Rozgrzewające przyprawy, takie jak imbir, cynamon, goździki i chili, dodane do przyrządzonych potraw lub stosowane w postaci herbatek, korzystnie wpływają na tętnice. Pobudzają krążenie i rozszerzają naczynia krwionośne zaopatrujące kończyny.

Pij codziennie do trzech filiżanek herbatki z miłorzębu. Łagodzi ona stan zapalny tętnic i zapobiega tworzeniu się szkodliwej postaci cholesterolu
Jedz regularnie świeży czosnek albo zażywaj tabletki lub kapsułki czosnkowe. Czosnek obniża podwyższone ciśnienie krwi i poprawia krążenie.

Preparaty uzupełniające

• Niektóre środki kupowane bez recepty mogą zahamować rozwój miażdżycy tętnic.
• Pektyna zawarta w sproszkowanym błonniku grejpfruta zmniejsza zbyt duże stężenie cholesterolu we krwi i udrażnia zaczopowane tętnice: przeciwutleniacze, beta karoten, witaminy C i E oraz selen chronią układ krążenia.
• Bromelanina – enzym otrzymywany z ananasa, zmniejsza lepkość krwi.
• Z aminokwasu L–argininy powstaje tlenek azotu, który silnie rozszerza naczynia krwionośne.

Leczenie miażdżycy tętnic

Nigdy nie jest za późno, by zahamować lub zmniejszyć uszkodzenie tętnic. Głóg pomaga w leczeniu nadciśnienia spowodowanego stwardnieniem lub kurczem tętnic i choroba wieńcową. Przyrządź filiżankę herbatki z łyżki kwiatów lub pokruszonych owoców głogu i popijaj ją przez cały dzień.

Stosowanie 90-300 mg koenzymu Q10 dziennie zmniejsza częstość napadów dusznicy bolesnej.

Kiedy potrzebny jest lekarz?

• Gdy odczuwasz ból podczas chodzenia lub z niewyjaśnionych przyczyn doznajesz zawrotów głowy bądź omdleń.

Natychmiast potrzebujesz pomocy, jeśli:

• Zaczynasz odczuwać ból w klatce piersiowej, rękach lub szyi.
• Zaczyna Ci nagle brakować powietrza, przestajesz widzieć lub na chwilę tracisz przytomność.
• Tracisz nagle czucie w rękach lub nogach, twoje kończyny stają się bardzo blade lub niebieskawe.