Oddawanie szpiku kostnego – co warto wiedzieć

Oddawanie szpiku kostnego – co warto wiedzieć

Chęć oddania szpiku może zgłosić każda osoba pomiędzy 18. a 50. rokiem życia. Nie jest wymagane pokrewieństwo z biorcą.

Warto pamiętać, że wbrew mitom pobranie szpiku nie boli i nie zagraża zdrowiu.

Formalności wstępne

Żeby zostać dawcą, należy wypełnić formularz zgłoszeniowy „Poltransplantu” lub którejś z fundacji zajmującej się pozyskiwaniem dawców szpiku. Następnym etapem będzie pobranie próbki krwi do określenia stanu zdrowia i wstępnych badań HLA klasy I.

Grupa krwi dawcy i biorcy nie musi być identyczna, ponieważ to szpik wytwarza krwinki, więc po jego przeszczepie biorca zyskuje nową grupę krwi. Informacje czekają w banku danych i są porównywane ze zgłoszeniami chorych szukających dawców. Mogą nigdy się nie przydać (w pierwszej kolejności dawców szpiku szuka się wśród rodziny) lub być wykorzystane kilkakrotnie.

Im więcej zgłoszeń, tym większa szansa, że znajdzie się odpowiednią osobę, która uratuje komuś życie. Światowy rejestr Bone Marrow Donors Worldwide (www.bmdw.org) liczy ponad 10 milionów osób.

Gdy pojawia się biorca…

Jeśli zgłosi się biorca, potencjalny dawca jest wzywany na dokładne badania. Znów pobiera się krew, sprawdza stan zdrowia i bada zgodność tkankową H LA klasy II. Jeśli wszystko wypada pomyślnie, dawca podpisuje zgodę na pobranie szpiku.

Od tej chwili chory zostaje przygotowany do przeszczepu – lekarze niszczą jego szpik. Gdyby dawca się wtedy rozmyślił, chory byłby skazany na śmierć. Na dwa tygodnie przed pobraniem szpiku dawca oddaje 450 ml krwi, która zostanie mu przetoczona po pobraniu szpiku.

Jak wygląda zabieg pobierania szpiku?

Sam zabieg odbywa się pod narkozą i trwa ok. półtorej godziny. Szpik jest pobierany z górnej krawędzi kości biodrowej. Dwóch lekarzy nakłuwa kość i pobiera szpik – od litra do półtora (zależnie od masy ciała dawcy i biorcy). Tego samego dnia można wrócić do domu.

Pozostałością są małe ślady nakłuć nad pośladkami – zwykle niebolesne. Dla osób, które obawiają się kłucia i znieczulenia, istnieje alternatywna metoda – separacja komórek krwiotwórczych z krwi obwodowej (czyli wybieranie z krwi dawcy tych komórek macierzystych, które wszczepi się biorcy).

Przez kilka dni przed zabiegiem dawca przyjmuje leki zwiększające liczbę komórek krwiotwórczych. Potem spędza cztery godziny w szpitalu, podłączony do separatora wychwytującego komórki z jego krwiobiegu.

Żeby zostać dawcą szpiku kostnego, trzeba zgłosić swoją kandydaturę do Ogólnopolskiego Centralnego Rejestru Dawców Szpiku i Krwi Pępowinowej.