Skąd się bierze herbata?

Zastanawiałeś się kiedyś, skąd bierze się herbata?

Napar łagodzący złe samopoczucie,  odprężający po całym dniu w pracy czy szkole. Czy wiecie, skąd się wzięła herbata w naszych domach?

Jeśli nie, zapraszam do lektury! Polecam!

Pochodzenie i zbiór

W systematyce Karola Linneusza herbatą nazywa się tylko jeden gatunek-krzew kamelii chińskiej, blisko spokrewnionej z różą. Występuje ona w trzech odmianach: assamskiej, chińskiej oraz kambodżańskiej. Krzew może osiągnąć wysokość od 3 do 18 metrów nawet, a czas uprawy od 40 do 100 lat. Optymalne warunki do uprawy herbaty to temperatura od 10 do 30 st. Celsjusza, 200-250 cm opadów rocznie i wysokość 300-2500 m n.p.m.

Produkt uzyskiwany z kamelii chińskiej to przede wszystkim liście, które zbiera się tyle razy w roku, ile okresów wegetacyjnych występuje w danym klimacie. W tropikach surowiec ten pozyskuje się przez cały  rok, w Indiach od kwietnia do listopada, a w Chinach zbiory trwają kilka razy od kwietnia do września. Do pierwszego zbioru krzewy nadają się pod koniec trzeciego roku uprawy, w momencie, gdy roślina wypuszcza młode pędy. Z hektara pozyskuje się rocznie od dwóch do dwunastu ton zielonych liści. Zbiór przeprowadza się ręcznie, do koszy noszonych przez zbieraczy na plecach, dlatego aby dla ich wygody utrzymać krzewy mniej więcej na wysokości metra, przycina się je co tydzień.

Dobry pracownik potrafi zebrać dziennie do 35 kg liści, z których powstanie 7-9 kg herbaty. Szczególnych warunków wymaga zbiór herbaty białej, którą otrzymuje się z pączków liści- zbieracze pracują w rękawiczkach i muszą przestrzegać specjalnej diety wykluczającej ostre potrawy, aby zapach potu nie wpłynął na pogorszenie jakości naparu.

Rodzaje herbaty i jej obróbka

Herbatę zieloną otrzymuje się dzięki odpowiedniej obróbce liści- po zebraniu i umieszczeniu w zbiornikach przepuszcza się przez nie parę wodna, która usuwa enzymy powodujące fermentację. Następnie liście zawija się i suszy. Po zaparzeniu powstaje jasny napar o ziołowym aromacie, szczególnie popularny w Chinach, Wietnamie, Japonii i Gruzji.

Ponad 90% światowej produkcji stanowi herbata czarna, którą otrzymuje się po pełnym procesie fermentacji. Prawdopodobnie pierwsza herbata, sprowadzona przez Holendrów jako lek na febrę, była zepsutą, czyli sfermentowaną  herbatą zieloną. Przez pewien czas fermentowanie herbaty uchodziło w Chinach za  naruszenie dobrych obyczajów kupieckich, ale i równocześnie szybko stało się niezbędnym procesem obróbki.

Można wyróżnić cztery podstawowe etapy tego procesu: więdnięcie, zwijanie, fermentowanie i suszenie. Metody można dodatkowo podzielić na dwie szkoły- tradycyjną i bardziej inwazyjną.

Metoda tradycyjna to zbiór ręczny listków i pączków, które poddaje się procesom więdnięcia, fermentacji i na końcu suszenia. Na każdym etapie obowiązują określone reguły, które gwarantują najwyższą jakość produktu końcowego. Żeby liście podczas zwijania nie pokruszyły się, rozkłada się je w cieniu, aby woda po woli z nich wyparowywała. Następnie są zwijane i ponownie rozkładane na kilka godzin, by wilgotne powietrze dostarczyło im odpowiedniej ilości tlenu. Barwa liścia z zielonej przechodzi w niemal brązową. Na koniec sfermentowane liście poddaje się procesowi palenia, podczas którego przepuszcza się je przez tunele z gorącym powietrzem albo umieszcza w specjalnych piecach.

Drugi rodzaj obróbki to metoda miażdżenia, darcia i zwijania, a uzyskiwana w ten sposób herbata jest mocniejsza i wydajniejsza, ale ze względu na konsystencje nadaje się jedynie do saszetek.

Ponieważ fermentacja może być przeprowadzona częściowo, powstają odmiany pośrednie- herbaty białe, zielone, czerwone, ulungi oraz czarne, w pełni sfermentowane.