Zapach a pamięć

Zapach a pamięć

Zapach a pamięć

 

Badania nad ludzkimi zmysłami kierują czasem psychologów i neurologów w zupełnie nieoczekiwane rejony. Dzięki połączeniu pewnych ośrodków mózgowych tworzą się całkowicie niespodziewane asocjacje.

Według niedawnych badań prowadzonych w 23 krajach świata, istnieje duży związek między wzrokiem i węchem. Fotografie potrafią wywoływać u nas tzw. „pamięć węchową”.

Choć ludzie jako stworzenia prowadzące zasadniczo dzienny tryb życia orientują się przede wszystkim w oparciu o wzrok, węch odgrywa u nas dużo ważniejszą rolę, niż przypuszczamy. Doznania węchowe i ślady po nich, które przechowuje nasza pamięć, stanowią element bardzo szerokiego spektrum procesów psychologicznych, takich jak: emocje, uczenie się, język i zachowania społeczne. Nie dziwi zatem, że to właśnie w obszarze badań percepcji węchowej porusza się wielu psychologów, którzy pracują np. w reklamie czy marketingu.

Węch jest dziś w nauce gorącym tematem, a tzw. psychologia zapachu stanowi w zasadzie odrębną dziedzinę naukową. Według ostatnich badań, sfinansowanych przez firmę Nikon, aż 85,8% Polek biorących udział w ankiecie potwierdziło, że przypomina sobie zapach związany z fotografią, wśród mężczyzn odsetek ten wyniósł 77,1%.

Zapach a pamięćFotografujemy zapachy?

Doskonałą sytuacją eksperymentalną, w której naukowcy mogą badać relacje między zapachem i wzrokiem, jest właśnie fotografowanie. Decyzję o tym, co i kiedy będziemy fotografować, podejmujemy przeważnie spontanicznie, poza kontrolą naszej świadomości. Dlatego też odpowiedzi w takich badaniach są bardziej wiarygodne, jako niemożliwe do świadomego kształtowania czy zmanipulowania. We wspomnianych badaniach uczestniczyła ogromna liczba ludzi, 11 500 osób z 23 krajów.

Jakie były wyniki? Otóż, okazało się, że spośród wszystkich narodów zapachy związane z fotografiami najbardziej pamiętają „gorący” Hiszpanie, najmniej zaś „chłodni” Brytyjczycy. Różnice dotyczyły jednak nie tylko poszczególnych narodowości, ale również obu płci. Ponad 76% Polaków zrobiłoby zdjęcie danego obiektu tylko z powodu jego zapachu, jednak większą skłonność do fotografowania przedmiotów odznaczających się przyjemnym zapachem mają na całym świecie kobiety.

Który zapach najbardziej pamiętamy?

Badanie to pokazuje, jak bardzo nasze wspomnienia są powiązane z zapachem. Fotografia może nam wizualnie przypomnieć jakąś sytuację, ale jeśli jest uzupełniona zapachem, wywołuje więcej emocji i wspomnień niż jakikolwiek inny impuls aktywujący pamięć.

Zapach a pamięćNa pierwszym miejscu znalazł się zapach świeżo skoszonej trawy, kolejne miejsce zajął zapach drewna płonącego w ognisku, grzanego wina i waty cukrowej. Czy dla wszystkich tych zapachów istnieje jakiś wspólny mianownik?

Nie dziwi, że wielu ludzi mówi, że najintensywniejsze wspomnienia wywołuje u nich zapach świeżo skoszonej trawy i waty cukrowej, ponieważ są one mocno związane z dzieciństwem, gdy kształtowały się nasze pierwsze wspomnienia zapachowe.

Ponieważ psychologia zapachu jest dyscypliną przede wszystkim praktyczną, być może już wkrótce w co drugiej reklamie będziemy oglądać płonące ognisko.

Reply