Zasiłek macierzyński

Zasiłek macierzyński

Powiększenie się rodziny to nie tylko wielkie szczęście, ale także… kolejne wydatki. Na szczęście w wielu przypadkach młode matki mogą liczyć na pomoc od państwa w formie m.in. zasiłku macierzyńskiego.

Dzisiaj wyjaśniamy, komu, kiedy, przez jaki okres oraz w jakim wymiarze przysługuje zasiłek macierzyński, a także w jaki sposób starać się o niego. Zapraszamy do zapoznania się z treścią artykułu.

Kto może się starać o zasiłek macierzyński?

Prawo do zasiłku macierzyńskiego ma objęta ubezpieczeniem chorobowym osoba, która urodziła dziecko:

• będąca pracownikiem,
• będąca członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej czy spółdzielni kółek rolniczych,
• wykonująca pracę nakładczą,
• wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
• wykonująca odpłatnie pracę w związku ze skierowaniem do pracy np. w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności czy tymczasowego aresztowania,
• prowadząca działalność pozarolniczą lub współpracująca z osobą prowadzącą działalność pozarolniczą,
• odbywająca służbę zastępczą,
• będąca osobą duchowną,
• zatrudniona na podstawę umowy o pracę na czas określony lub okres próbny na dłużej niż jeden miesiąc, w sytuacji, gdy umowa o pracę została przedłużona do dnia porodu.

Prawo do zasiłku macierzyńskiego ma także osoba, która:

• przyjęła dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, w wieku do 10 roku życia na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia,
• przyjęła dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, w wieku do 10 roku życia na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej.

Co istotne, zasiłek macierzyński może przejść także na ojca lub innego ubezpieczonego członka najbliższej rodziny, np. w sytuacji, gdy matka umiera lub gdy porzuca dziecko, jeżeli osoba podejmująca opiekę nad dzieckiem w zastępstwie matki zdecyduje się przerwać swoją pracę.

Zasiłek macierzyński otrzymują także kobiety, które urodziły martwe dziecko, a także w sytuacji, gdy dziecko zmarło przed upływem ósmego tygodnia jego życia.

Kiedy zasiłek macierzyński nie przysługuje?

Są sytuacje, kiedy zasiłek macierzyński nie przysługuje. Ma to miejsce w następujących sytuacjach:

• kiedy ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych (wtedy zasiłek nie przysługuje przez okres przyjmowania przez ubezpieczonego normalnego wynagrodzenia),
• kiedy ubezpieczony jest na urlopie bezpłatnym,
• kiedy ubezpieczony jest aresztowany lub odbywa karę pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania.

Kto wypłaca zasiłek macierzyński?

Zasiłek macierzyński wypłacany jest albo przez ZUS, albo przez pracodawcę.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca zasiłek macierzyński wówczas, gdy pracodawca zgłosił do ubezpieczenia zdrowotnego 20 pracowników lub mniej.

Pracodawca wypłaca zasiłek macierzyński wówczas, gdy zgłasza on do ubezpieczenia zdrowotnego więcej niż 20 osób.

Jaka jest wysokość zasiłku macierzyńskiego?

Zasiłek macierzyński stanowi 100% wynagrodzenia lub przychodu, który stanowi podstawę jego wymiaru.

Ważne jest jednak również to, aby pamiętać, że kiedy pracownica lub pracownik, którzy pobierają zasiłek macierzyński za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, łączą korzystanie z tego urlopu z wykonywaniem pracy u pracodawcy, który udzielił urlopu macierzyńskiego, zasiłek macierzyński zostaje pomniejszony proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w którym pracownica lub pracownik pracują w czasie korzystania z dodatkowego urlopu.

Jak długo przysługuje zasiłek macierzyński?

Zgodnie z przepisami, które obowiązują od dnia 1 stycznia 2011 roku, okres, przez jaki wypłacany jest zasiłek macierzyński w przypadku jednego porodu to:

• 20 tygodni, czyli 140 dni, w przypadku urodzenia jednego dziecka,
• 31 tygodni, czyli 217 dni, w przypadku urodzenia dwojga dzieci,
• 33 tygodnie, czyli 231 dni, w przypadku urodzenia trójki dzieci,
• 35 tygodni, czyli 245 dni, w przypadku urodzenia czwórki dzieci,
• 37 tygodni, czyli 259 dni, w przypadku urodzenia pięciorga lub więcej dzieci.

Od 1 stycznia 2010 roku istnieje też możliwość dłuższej niż do tej pory opieki nad dzieckiem. Czas dodatkowego urlopu wynosi w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie:

• od 1 stycznia 2012 roku do 31 grudnia 2013 roku – do 4 tygodni,
• od 1 stycznia 2014 roku – do 6 tygodni;

natomiast w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie:

• od 1 stycznia 2012 roku do 31 grudnia 2013 roku – do 6 tygodni,
• od 1 stycznia 2014 roku – do 8 tygodni.