Chodzi rzecz jasna o kaskaderów. W całej historii kina najwięcej scen kaskaderskich nakręcono z udziałem koni, ale wyczyny kaskaderów kojarzą nam się przede wszystkim ze skokami z wysokości, wypadkami samochodowymi czy udziałem w scenach z ogniem.
Początkowo kaskaderzy byli traktowani dosyć niepoważnie. Uważano ich za wariatów gotowych robić szalone rzeczy. Sporo osób na początku tragicznie umierało. Zabezpieczenia dalekie były bowiem od tego, czym dzisiaj dysponuje się na planie filmowym.
Niektórym udawało się ujść z życiem, ale często z ranami zadanymi przez zwierzęta bądź ze złamaniami po upadku lądowali w szpitalu. Dobrym przykładem może tu być osoba Eddiego Polo, który podczas kręcenia Króla Cyrku został zaatakowany przez lwa.
Jedną z początkowych opcji grania scen ryzykownych było wykorzystywanie do nich ludzi z cyrku. Klauni i akrobaci byli z pewnością lepiej wyszkoleni do niebezpiecznych manewrów niż zwykli aktorzy.
Za pierwszego kaskadera uznaje się Franka Hanawaya, który popisy swoich umiejętności dał w filmie z 1903 roku – Wielki napad na pociąg.
Co ciekawe, kobiety również odgrywały wielką, jeśli nawet nie większą niż mężczyźni, rolę w scenach kaskaderskich początkowej fazy rozwoju kina. Najsłynniejszą kaskaderką z tych czasów była Helen Gibson, która ma na swoim koncie udział w niejednym filmie.
Oprócz wspomnianych już cyrkowców czasem do trudnych zadań wynajmowano… sportowców. Ich ponadprzeciętne możliwości fizyczne również znakomicie zdawały egzamin na planie filmowym. Lee Barnes złoty medalista olimpijki w skoku o tyczce w jednym z filmów musiał wskoczyć na drugie piętro przez okno. Oczywiście to mu się udało.
Niezwykła historia dotyczy aktora Harolda Lloyda. W filmie Jeszcze wyżej z powodu niedyspozycji dublera sam musiał wspiąć się na wieżowiec w Los Angeles. Wisząc na wysokości 50 metrów miał kilka metrów pod sobą jedynie platformę z materacem. „Jedynie” to właściwe słowo, bo jak się potem okazało, ta platforma była prowizoryczna i gdyby Lloyd spadł, odbiłby się od niej i poszybowałby w dół. Na szczęście do żadnego wypadku nie doszło.
Nieco bezpieczniejsze są akcje kaskaderskie w samochodach. Odpowiednie „wyposażenie” auta, z którego usunięte są wszelkie zbędne przedmioty, wzmocniono dach, a paliwa wlano jak najmniej – to wszystko sprawia, że sceny takie są o wiele mniej ryzykowne niż te motocyklowe.
Istnieje małe ryzyko zapalenia się samochodu czy jego wybuchu. Mimo to kaskaderzy wyposażani są w ognioodporny kombinezon. Przede wszystkim dba się jednak o ich kości poprzez m.in. specjalne ochraniacze na kości, kask oraz stabilizator wzmacniający odcinek szyjny kręgosłupa. Przy tych scenach można przyspieszać taśmę filmową, bo widz i tak nie jest w stanie zauważyć zmiany w zachowaniu kierowcy. To są właśnie tajemnice kaskaderskich scen z samochodami, a właściwie w ich wnętrzu.
Warto też poznać bliżej zagadnienia związane z tym, jak obecnie wyglądają zabezpieczenia przed upadkami kaskaderów. Ta dziedzina na przestrzeni lat rozwijała się bardzo obrazowo. Jeszcze przed II wojną światową lądowania śmiałków miały być amortyzowane… przez kartonowe pudła! Na każde 3 metry spadania kaskadera, przypadała jeden szereg położonych obok siebie pudeł.
Mimo wszystko najbardziej ryzykowne dla kaskaderów są sceny z ogniem. Oprócz kombinezonów, które kaskader zakłada, zazwyczaj dwóch, musi ubrać też coś chroniącego twarz. Maska żaroodporna to pierwsza warstwa, drugą jest maska mająca upodobnić dublera do granego bohatera. Co ciekawe, kaskader jest też w scenach pożarów wyposażony w butlę z powietrzem, którą trzyma pod pachą.
Co godne podkreślenia, spore ryzyko wiąże się także z eksplozjami. Najgorszym momentem jest wyrzut kaskadera w powietrze. Nie zawsze można bowiem przewidzieć, jak daleko poszybuje kaskader, którego wyrzuciła wyrzutnia. Dlatego często używa się zwykłych trampolin. Wtedy kaskader sam decyduje o sile odbicia. Specjaliści od efektów specjalnych muszą już tylko skupić się na imitacji efektu odrzutu, tak by to widz nie miał wątpliwości, że bohatera wyrzuciła siła eksplozji.
[tube]https://www.youtube.com/watch?v=7jaS8dUBUSI[/tube]