Relacje Rosja-Afganistan
W oczekiwaniu na wycofanie zachodnich wojsk z Afganistanu, Federacja Rosyjska zwiększa swoją aktywność na tym terytorium. Rząd Hamida Karzaja jest gotów do współpracy z Rosją – polecił wybudowanie w Kabulu Centrum Kultury Rosyjskiej.
Działania Rosjan są popierane również przez zwykłych Afgańczyków. Nasuwa się jednak pytanie – czy obecny rząd Afganistanu będzie w stanie znaleźć kompromis w sprawie talibów? Od tego zależy naprawdę wiele.
Było do przewidzenia, że zainteresowanie Moskwy Afganistanem po wycofaniu wojsk NATO z tego terenu, przewidzianym na 2014 rok, bardzo wzrośnie. Krajem Karzaja zawsze interesował się najpierw Związek Radziecki, później Federacja Rosyjska. Dla przykładu – 27 marca 1919 roku ZSRR jako pierwszy uznał niepodległość i suwerenność Afganistanu.
W XX wieku Związkowi Radzieckiemu udało się zostać jednym z najbardziej priorytetowych zagranicznych partnerów Afganistanu. W roku 1979 ZSRR wysłał tam swój kontyngent, aby zapobiec wojnie domowej. Niestety, został wplątany w przybierający na sile konflikt. Po wycofaniu się wojsk radzieckich w roku 1989 o próbach tej pomocy mówiło się w negatywnym kontekście.
Jednak wszystko się zmienia. Biorąc po uwagę to, co amerykańscy żołnierze robią w Afganistanie, radziecka obecność w kraju jest oceniana raczej pozytywnie, a radzieccy żołnierze pamiętani z szacunkiem. Wszystko dlatego, że radziecki żołnierz nie mieszał z błotem Afgańczyków, nie poniżał i można było z nim negocjować.
Jako symbol, pierwszym, co do Afganistanu powraca, jest rosyjski język i kultura. Rozpoczęta budowa Centrum Kultury Rosyjskiej ma się zakończyć w roku 2014. W Centrum będzie można uczyć się języka, zajmować się śpiewaniem, tańcem i tradycyjnym rosyjskim rzemiosłem. Będzie się tam także znajdować większa koncertowa sala. Rosyjski ambasador w Kabulu, Andriej Avetisyan, powiedział, że wśród Afgańczyków rośnie zainteresowanie językiem rosyjskim. Świadczy o tym chociażby fakt, że liczba studiujących ten język jest 5 razy większa niż było to 5 lat temu. Rosja jest sąsiadem Afganistanu, co również ma na to wpływ.
Polityczna linia Rosji w Afganistanie znajduje się w fazie rozwoju i wszystko będzie zależeć od konkretnych, realnych zagrożeń, a przede wszystkim od aktywizacji ruchu Talibów i tego, czy Karzajowi uda się zachować władzę. Oczywiście, konieczne jest utworzenie nowych wektorów wpływów, z Pakistanem, Indiami, Kazachstanem, Kirgizją, Tadżykistanem i Uzbekistanem. Dzisiaj można jednoznacznie stwierdzić, że Rosja będzie musiała zmierzyć się z koniecznością walki z handlem narkotykami, który wzrósł setki razy podczas pobytu wojsk NATO.
Należy też wziąć pod uwagę nasilone zagrożenie terrorystyczne. Sytuacja pogarsza się we wszystkich regionach Afganistanu. Osobne zagrożenie dla republik postradzieckich stwarza działanie Islamskiego Ruchu Uzbekistanu, który dominuje na północy. Zapewne warto by było wysłać tam rosyjskich doradców, aby pomogli wojsku i policji, jednak rosyjski rząd chyba inaczej widzi perspektywy dla pokoju. W innym wypadku nie tworzono by Centrum Kultury Rosyjskiej w Afganistanie.
Głównym kierunkiem spokojnego powrotu Rosji jest pomoc gospodarcza i inwestycje w infrastrukturę, która jest prawie całkowicie zbudowana przez radzieckich specjalistów i utrzymywana przez radziecką technologię. W marcu tego roku miało miejsce pierwsze posiedzenie rosyjsko-afgańskiej komisji międzyrządowej w sprawie handlu i współpracy gospodarczej. Według danych ogłoszonych podczas spotkania, w roku 2011 obroty handlowe między oba krajami wyniosły prawie 985 milionów, co w porównaniu z rokiem 2004 daje prawie 12-krotny wzrost.
Jak potoczy się współpraca sąsiadów, pokaże czas i wydarzenia, których będziemy świadkami. Pewne jest, że oba państwa we wzajemnej współpracy dostrzegają dla siebie profity.