Zaparcia – jak sobie z nimi radzić?

Dolegliwość zwana zaparciem, coraz bardziej rozpowszechniona wśród mieszkańców krajów rozwiniętych, powoduje, że chory zbyt rzadko oddaje stolec.

Czynność ta sprawia mu trudność, a niejednokrotnie nawet ból.

Przyczyny i objawy zaparć

Zaparcie wywołuje złe samopoczucie oraz może się stać przyczyną innych zaburzeń, np. hemoroidów. Może być również objawem choroby przewodu pokarmowego.

Ostatni etap procesu trawienia zachodzi w okrężnicy – głównej części jelita grubego. W odcinku tym, którego długość wynosi około 1,5 metra, żyją miliardy bakterii, drożdżaków i innych mikroorganizmów, zwanych łącznie florą jelitową.

Niektóre z tych drobnoustrojów uczestniczą w rozkładaniu substancji odpadowych i chronią organizm przed zakażeniem. Prawidłowy skład flory jelitowej zapobiega zarówno zaparciu, jak i biegunce.

Resztki pokarmowe i inne substancje odpadowe przesuwają wewnątrz jelit dzięki rytmicznym, niezależnym od naszej woli ruchom robaczkowym. Prawidłowy czas przebycia przewodu pokarmowego od chwili zjedzenia posiłku do oddania stolca wynosi od 12 do 48 godzin. Za górną granicę prawidłowej wartości można uznać 72 godziny, jeśli stolce są regularne. Ludzie, którzy mają zdrowy przewód pokarmowy, na ogół oddają kał co najmniej raz dziennie, przy czym stolec jest gładki, stosunkowo miękki i oddaje się go bez trudu. U osób w podeszłym wieku jelita pracują w zwolnionym tempie.

Zwykle przyczyną zaparcia jest niewłaściwy sposób odżywiania się. Jedzenie produktów oczyszczanych i zawierających mało błonnika oraz picie niedostatecznej ilości płynów może spowalniać pracę układu pokarmowego.

Inne czynniki sprzyjające zaparciu to:

• zbyt mała aktywność fizyczna,
• utrzymujące się stresy,
• ciąża.

Bardzo rzadko jest ono spowodowane przez inne, poważniejsze schorzenia, np. niedoczynność tarczycy lub nowotwór okrężnicy. Pewne leki, np. niektóre środki przeciwbólowe, przeciwdepresyjne czy antybiotyki mogą powodować zaparcia. Nadużywanie leków przeczyszczających, osłabia i spowalnia czynność jelit, co również wywołuje zaparcie.

Zapobieganie zaparciom

Na ogół można bez trudu zapobiec zaparciu, jedząc pokarmy zawierające błonnik i unikając produktów wysoko oczyszczonych, przetwarzanych oraz tłustych.

Nie powinno się dodawać do potraw otrębów pszennych, ponieważ drażnią one jelita. Otręby owsiane lub ryżowe zawierają łagodniej działającą postać błonnika.

• Jedz dużo pokarmów zawierających magnez (orzechy, nasiona fasoli, produkty z pełnego ziarna) lub zażywaj magnez w tabletkach.
• Pij co najmniej 6 szklanek wody dziennie, by rozluźnić stolce, powiększyć ich masę i ułatwić oddawanie. Soki owocowe i warzywne skutecznie pobudzają pracę jelit.

Leczenie zaparć

• Naprzemienne zimne i ciepłe okłady na brzuch pobudzają pracę jelit.

Czynniki psychiczne

• Jedni reagują na stres migreną lub wypryskiem, inni biegunką lub zaparciem. Naucz się radzić sobie ze stresem

Co jeść przy zaparciach?

• Rano pij sok z pięciu lub sześciu suszonych śliwek, a późnym wieczorem jedz śliwki lub figi.
• Jedz jogurty z żywymi kulturami bakterii, żeby odzyskać równowagę flory jelitowej.
• Zalej na dwie godziny 1-2 łyżeczki siemienia lnianego lub nasion babki płesznika filiżanka wrzątku. Dodaj cytrynę i miód. Pij wraz z nasionami przed snem. Stosując ten środek, pij więcej płynów niż zwykle.
• Dzień zacznij od wypicia dwóch szklanek letniej wody. Połóż się na plecach i podnieś nogi, robiąc wdech. Jeśli to konieczne ugnij kolana. Robiąc wdech, unieś nogi wyżej, tak, aby podtrzymywane rękami biodra oderwały się od podłogi. Tułów powinien tworzyć z podłogą kąt 45 stopni. Utrzymuj nogi możliwie pionowo.
• Wykonaj wymuszony brzuchem wydech, a następnie wdech i wypocznij. Zrób w ten sposób 4o oddechów, a potem opuść nogi i odpocznij. Wykonaj jeszcze dwukrotnie taką sekwencję czterdziestu oddechów. Następnie usiądź na sedesie z uniesionymi nogami, by pobudzić wypróżnianie.

Leki ziołowe na zaparcia

• Przygotuj herbatkę z lukrecji, imbiru, korzenia mniszka lekarskiego, korzenia szczawiu kędzierzawego i łopianu. Pij filiżankę tego napoju trzy razy dziennie.
• Zażywaj co wieczór przez tydzień trzy kapsułki czosnkowe. Pomoże to przywrócić równowagę flory jelitowej.

Kiedy potrzebny jest lekarz?

• Gdy zaparcie pojawia się nagle i domowe środki nie pomagają przez trzy dni.
• Gdy stolce są czarne lub zabarwione krwią.
• Gdy występuje ból brzucha lub gorączka.
• Gdy cierpisz na długotrwałe zaparcie.
• Gdy przyczyną Twojej dolegliwości może być zastosowanie nowego leku.