Przepisy na pierogi
Święty Jacku z pierogami – to stare, sięgające XIII wieku polskie porzekadło jest najprawdopodobniej związane z Jackiem Odrowążem.
Choć dzisiaj zapewne nikt już nie wie, co miał Odrowąż do pierogów, to wiadomo na pewno, że był on przeorem w Kijowie i jako zakonnik działał w Polsce i na Rusi, z której przyszedł do nas zwyczaj lepienia pierogów.
Pierogi na świecie
Kuchnia rosyjska zna chyba najwięcej sposobów przyrządzania pierogów. Spośród gotowanych są to: nadziewane surowym mięsem maleńkie kołduny, syberyjskie pielmienie, trochę większe wareniki.
W kuchni włoskiej najbardziej znane są: malutkie kwadratowe ravioli, nadziewane najczęściej szpinakiem, serem lub mięsem, a po ugotowaniu podawane z sosem lub stopionym masłem i posypane tartym żółtym serem, i równie małe tortellini, „uszka” z nadzieniem mięsnym, podawane najczęściej jako dodatek do rosołów i czystych zup.
Mnóstwo jest pierogów w kuchniach kaukaskich, a także w kuchniach Wschodu – chińskiej, filipińskiej, pakistańskiej.
Najprostsze ciasto pierogowe (na pierogi gotowane) to mieszanina mąki i wody z dodatkiem soli. Litewskie gospodynie zamiast wody używają soku z cebuli, inne dodają do ciasta olej, stopione masło lub odrobinę proszku do pieczenia. Jedno jest pewne – ciasto na pierogi musi być miękkie, elastyczne i ciągliwe, aby można je było łatwo formować i zlepiać. Po przygotowaniu należy ciasto pierogowe zawinąć w ściereczkę, zostawić, aby „odpoczęło”, ale nie wysychało.
Pierogi podaje się jako danie obiadowe z sałatkami i surówkami, jako gorącą przekąskę, polanę stopionym masłem, skwarkami lub gęstą śmietaną albo jako dodatek do zup. Wszystkie rodzaje pierogów robi się w podobny sposób: odpowiednio przygotowane ciasto trzeba rozwałkować, podzielić na porcje, ułożyć na każdej dowolne nadzienie i zlepić.
Jak formować pierogi?
- Z rozwałkowanego placka wyciąć szklanką krążki, położyć nadzienie, zlepić pierogi, okrawki ciasta zebrać i ponownie rozwałkować;
- rozwałkować ciasto, nadać kształt długiego prostokąta, wzdłuż dłuższego boku ułożyć kulki nadzienia, przykryć drugim brzegiem ciasta, wycinać pierogi specjalną foremką;
- uformować wałek o średnicy 5 cm, odcinać stopniowo plasterki grubości ok. l cm, rozpłaszczać je w ręku, nakładać nadzienie, zlepiać;
- rozwałkowane ciasto pokroić na kwadraty – głównie na uszka i pielmienie.
Ciasta na pierogi
Z mąki pszennej
- 40 dag mąki pszennej,
- jajo (niekoniecznie),
- sól,
- ciepła woda
Do przesianej mąki wsypać odrobinę soli, stopniowo wlewać ciepłą wodę, stale mieszając, aby nie dopuścić do powstawania grudek. Z wyrobionego ciasta odkrawać kawałki, rozwałkować na cienkie placki na stolnicy przesypanej mąką.
Z mąki gryczanej
- 32 dag mąki gryczanej,
- 8 dag mąki pszennej,
- sól,
- woda
Wymieszać dokładnie obie mąki, uprażyć na rozgrzanej patelni, uważając, aby się nie przypaliły, zdjąć z ognia, dodać sól i stopniowo wlewać gorącą wodę, stale mieszając, aby nie dopuścić do powstania grudek. Wyłożyć ciasto na stolnicę. Z wyrobionego ciasta uformować długi wałek, odkrawać 1-1,5-cm plasterki, każdy spłaszczyć, nadziać, zlepić.
Ziemniaczane
- kilogram ugotowanych ziemniaków,
- 25-30 dag mąki,
- 1-2 jaja,
- sól,
- ćwierć łyżeczki proszku do pieczenia
Przepuszczone przez maszynkę ziemniaki dokładnie wyrobić z mąką, jajami, solą i proszkiem, uformować wałek, odcinać plasterki, spłaszczyć, nadziewać.
Nadzienia z serem
Ruskie
- 20 dag twarogu,
- 10 dag bryndzy,
- 80 dag ugotowanych,
- przepuszczonych przez maszynkę lub praskę ziemniaków,
- cebula,
- łyżka masła,
- sól, pieprz
Dokładnie wymieszać ziemniaki z serem, bryndzą i zeszkloną na maśle cebulą, solą i pieprzem. Pierogi podgrzewać polane masłem.
Litewskie
- 20 dag białego sera,
- 20 dag wędzonej szynki lub chudego boczku,
- duża cebula,
- 2 jaja,
- łyżeczka mielonego kminku,
- sól, pieprz
Drobno pokrojony boczek stopić na patelni, dodać drobno posiekaną cebulę, podsmażyć. Ser przetrzeć przez sito, utrzeć z żółtkami, kminkiem, solą i pieprzem, połączyć z boczkiem, cebulą i ubitą na sztywno pianą z białek. Pierogi podawać polanę stopionym boczkiem lub masłem i śmietaną.
Włoskie I
- 20 dag twarogu,
- 10 dag startego ementalera,
- 20 dag gotowanego szpinaku,
- po łyżce posiekanego szczypiorku, zielonych listków estragonu i natki pietruszki,
- sól, pieprz,
- jajo
Utrzeć ser z jajem, szpinakiem, solą i pieprzem, wymieszać dokładnie z ementalerem i ziołami. Po ugotowaniu dobrze jest ułożyć pierożki w półmisku żaroodpornym, polać stopionym masłem, posypać tartym serem i posiekanymi ziołami, wstawić do gorącego piekarnika na 10 minut.
Włoskie II
- 10 dag białego sera,
- 20 dag móżdżku cielęcego,
- 15 dag mięsa z piersi kurczaka,
- 5 dag tartego ementalera,
- jajo, sól, pieprz,
- szczypta gałki muszkatołowej
Zagotować móżdżek w osolonej wodzie z octem, odsączyć na sicie, oczyścić z błonek i żyłek, posiekać. Mięso z kurczaka przepuścić przez maszynkę, utrzeć z móżdżkiem i białym serem, wymieszać z jajem, solą, pieprzem, gałką. Pierożki po ugotowaniu dobrze jest polać stopionym masłem, posypać startym żółtym serem i zapiec.
Małopolskie
- 20 dag białego sera,
- 20 dag ugotowanej na sypko kaszy gryczanej,
- cebula,
- łyżka masła,
- sól, pieprz
Zeszkloną na maśle, drobniutko pokrojoną cebulę utrzeć z serem, wymieszać z kaszą, solą i pieprzem. Pierogi podawać polane stopionym masłem lub kwaśną śmietaną.
Nadzienia z grzybami
Litewskie
- 10 dag suszonych grzybów (ugotowanych),
- 10 dag szynki,
- cebula,
- łyżka masła,
- łyżka tartej bułki,
- sól, pieprz
Drobno posiekaną cebulę zeszklić na maśle, dodać drobniutko pokrojone grzyby i szynkę, chwilę smażyć razem, przestudzić, doprawić solą i pieprzem, wymieszać z tartą bułką.
Fasolowe
- 5 dag suszonych grzybów (ugotowanych),
- 30 dag kolorowej fasoli (uprzednio namoczonej i ugotowanej),
- duża cebula,
- po łyżce masła,
- sosu sojowego i tartej bułki,
- jajo,
- sól, pieprz
Fasolę i grzyby przepuścić przez maszynkę, wymieszać z zeszkloną na maśle cebulą, sosem sojowym, tartą bułką, jajem, solą i pieprzem.
Soczewicowe
- 30 dag pieczarek,
- 20 dag soczewicy,
- duża cebula,
- po łyżce masła i sosu sojowego,
- 2-3 łyżki tartej bułki,
- sól, pieprz,
- szczypta pieprzu cayenne,
- jajo
Umytą soczewicę namoczyć na noc, odcedzić, zalać małą ilością przegotowanej wody, zagotować. Cebulę i pieczarki zeszklić na maśle i razem z soczewicą przepuścić przez maszynkę, dodać sos sojowy, pieprz, sól, jajo, tartą bułkę, bardzo starannie wymieszać. Pierogi z nadzieniami grzybowymi podaje się polane stopionym tłuszczem z cebulką.
Nadzienia z warzywami
Włoskie
- 20 dag ugotowanego szpinaku,
- 20 dag mielonego mięsa wieprzowego,
- 1-2 ząbki czosnku,
- sól, pieprz,
- surowe żółtko,
- 5 dag tartego parmezanu,
- szczypta gałki muszkatołowej
Posiekać szpinak. Rozetrzeć czosnek z solą i dokładnie wymieszać z pozostałymi składnikami. Pierożki podawać polanę stopionym masłem i posypane startym serem.
Chińskie
- 30 dag ugotowanego szpinaku,
- 20 dag mielonej wieprzowiny,
- łyżeczka mielonego imbiru,
- 2 łyżki sosu sojowego,
- cebula,
- łyżka oleju,
- sól
Drobno posiekaną cebulę zeszklić na oleju, dodać mięso, sos sojowy, imbir, sól i smażyć chwilę na silnym ogniu, stale mieszając. Po przestygnięciu wymieszać dokładnie z obgotowanym szpinakiem. Pierogi podawać polane stopionym masłem. Znakomite są odsmażane następnego dnia.
Dagestańskie I
- 50 dag botwiny,
- 4 łyżki posiekanych orzechów włoskich,
- jajo,
- sól, pieprz,
- łyżka posiekanej zielonej kolendry (lub natki pietruszki),
- łyżka masła,
- cebula
Umytą botwinkę wrzucić na 2 minuty do wrzątku, odsączyć, posiekać. Drobno pokrojoną cebulę zeszklić na maśle, dodać botwinkę i chwilę smażyć razem, po ostudzeniu wymieszać z kolendra, orzechami, solą, pieprzem i jajem. Pierogi podawać polanę stopionym masłem lub kwaśną śmietaną.
Dagestańskie II
- 40 dag dyni,
- łyżka masła,
- 3 łyżki posiekanych orzechów włoskich,
- cebula,
- łyżeczka mielonego kminku,
- sól,
- szczypta cukru
Drobno posiekaną cebulę podsmażyć na maśle. Obraną dynię zetrzeć na tarce jarzynowej, wymieszać z cebulą, orzechami, kminkiem i solą. Ugotowane pierożki ułożyć w wysmarowanym masłem półmisku żaroodpornym, polać śmietaną, zapiec w piekarniku.
Bałkańskie
- 50 dag botwiny,
- 20 dag bryndzy,
- 3 łyżki posiekanego szczypiorku,
- sól,
- ćwierć łyżeczki ostrej papryki
Sparzoną botwinę drobno pokroić i wymieszać ze szczypiorkiem, bryndzą, solą i papryką. Ugotowane pierożki ułożyć w półmisku żaroodpornym, polać stopionym masłem i wstawić na 7-10 minut do nagrzanego piekarnika.
Litewskie
- kilogram ziemniaków,
- 10 dag słoniny,
- 2 cebule,
- sól, pieprz
Drobno pokrojoną słoninę stopić, dodać posiekaną cebulę, podsmażyć. Surowe ziemniaki zetrzeć na tarce, dobrze odcedzić, połączyć z cebulą, doprawić solą i pieprzem. Pierogi podawać polanę kwaśną śmietaną.