Dlaczego błonnik jest zdrowy?

Błonnik to naturalny składnik roślin. Znajdziemy go przede wszystkim w otoczkach nasion zbóż, w warzywach, a także w niektórych owocach i nasionach roślin strączkowych. Pod względem chemicznym błonnik to substancja niejednorodna. Ma w swoim składzie m.in. celulozę, ligniny, pektyny, gumy czy kleje. Dzięki takiej budowie jest on substancją wielofunkcyjną, a o tym, jak ogromne znaczenie ma dla naszego zdrowia, mówi się coraz głośniej.

Ma on sporą rolę w zapobieganiu bądź leczeniu wielu chorób, do których możemy zaliczyć na przykład otyłość, niedokrwienną chorobę serca, próchnicę zębów, cukrzycę, raka jelita grubego, żylaki odbytu czy kamicę żółciową. Zapobiega zaparciom, reguluje pracę układu pokarmowego – jest więc naprawdę cennym składnikiem pokarmowym.

Właściwości błonnika

Istotną właściwością błonnika jest to, że nie jest trawiony w układzie pokarmowym, przez co wpływa na ruch robaczkowy jelit i zapobiega zaleganiu pokarmu w przewodzie pokarmowym, a także kału w jelicie grubym. Ma więc spore znaczenie, jeżeli chodzi o trawienie i przyswajanie składników pokarmowych z pożywienia.

Pełni również znaczącą rolę, jeżeli chodzi o problem, z którym zmaga się dzisiaj wiele osób – a mianowicie wspomaga walkę z zaparciami, które wiążą się z wieloma aspektami współczesnego życia – śmieciową dietą, ubogą w warzywa, owoce itp., nieustannym pośpiechem, napięciami nerwowymi, które dotykają nas coraz częściej, i siedzącym trybem życia. Wskutek kumulacji wszystkich tych czynników dochodzi do spowolnienia ruchów robaczkowych jelit, do utrudnionych i nieregularnych wypróżnień, a w rezultacie do zalegania kału w jelicie grubym.

Błonnik wiąże wodę, pobudza wzrost bakterii, które stanowią prawie połowę suchej masy kału, a także ma właściwości gazotwórcze, co wpływa na zwiększenie masy stolca, a dzięki temu ułatwia wypróżnianie. Jeżeli spożywamy wystarczającą jego ilość, nie musimy sięgać po środki farmakologiczne.

Dzięki zobojętnianiu nadmiaru kwasu solnego w soku żołądkowym błonnik ma także znaczenie, jeżeli chodzi o profilaktykę choroby wrzodowej żołądka oraz dwunastnicy. Wykazuje także dobry wpływ na organizmy osób chorych na cukrzycę – w niektórych przypadkach mogą one nawet zmniejszyć dawkę insuliny. Wynika to z faktu, iż zawarty w pokarmie błonnik utrudnia wchłanianie węglowodanów, co w rezultacie przyczynia się do obniżenia poziomu glukozy we krwi.

Wyniki badań potwierdziły także, iż błonnik bierze udział w w zmniejszaniu wchłaniania tłuszczów z pożywienia. Dzięki temu przyczynia się do obniżania poziomu cholesterolu. Wysoki poziom cholesteroli i wchłanianie dużej ilości tłuszczów z pożywienia to istotne czynniki takich chorób, jak niedokrwienna choroba serca, otyłość czy miażdżyca, dlatego jeżeli ryzyko zachorowania na którąś z nich jest w danym przypadku spore, profilaktycznie należy spożywać większe ilości błonnika.

Wyjątkową rolę w wiązaniu cholesterolu z przewodu pokarmowego pełnią pektyny, które bardzo trafnie uważa się za czynnik przeciwmiażdżycowy. Najwięcej pektyn znajdziemy w burakach oraz w skórce jabłek. Zdrowy dorosły człowiek powinien dziennie spożywać 30-40 g błonnika, który znajdziemy, sięgając po produkty zbożowe, szczególnie pieczywo razowe, kasze gruboziarniste oraz warzywa i owoce.

Jak wzbogacić dietę o błonnik?

Jest kilka sposobów, aby wzbogacić dietę w błonnik. Poniżej kilka z nich.

Wzbogać swoją dietę o chleb razowy i chrupki, zrezygnuj natomiast z białego chleba i chrupiących bułeczek.
Jadaj na śniadanie owsiankę, przygotowaną z garści płatków śniadaniowych, 2-3 łyżeczki otrąb, 1-2 łyżeczki zarodków pszennych, 1—2 łyżeczki zarodków kukurydzianych, zalanych szklanką ciepłego lub gorącego mleka. Możesz osłodzić całość miodem.
Sięgaj po świeże lub suszone owoce, które są zdrowsze niż ich soki czy syropy.
Jabłka jadaj ze skórką, bogatą w pektyny.
Zjadaj ścinki łączące cząstki pomarańcz, grejpfrutów oraz cytryn oraz białą skórkę, znajdującą się pod zewnętrzną skórka tych owoców. Te białe elementy są bogatym źródłem witaminy P, która ułatwia przyswajanie witaminy C, a także wzmacnia ścianki naczyń krwionośnych.
Włącz do diety suszone owoce, takie jak śliwki, morele, rodzynki, które są świetnym źródłem błonnika.
Jadaj nasiona słonecznika i dyni zamiast cukierków oraz ciastek. Są one bogate błonnik oraz cynk i magnez.
Ziemniaki zjadaj ze skórką, jeżeli jest ona zdrowa.
Sięgaj po tzw. surówkę piękności, którą przygotowuje się w następujący sposób: wieczorem wsyp do miseczki 5—6 łyżek płatków owsianych i zalej je 6—8 łyżkami zimnej, przegotowanej wody, dodaj łyżkę miodu i 7-10 posiekanych orzechów laskowych. Rano dodaj utarte na tarce jabłko, 5-6 łyżek mleka, sok z połowy cytryny lub z innych kwaśnych owoców. Danie to zawiera sporo błonnika oraz komplet witamin i soli mineralnych. Surówkę jadaj na czczo (zastępuje śniadanie) codziennie przez kilka tygodni.