Historia i rola banknotów
Banknot, czyli papierowy pieniądz, jest dzisiaj przez historyków i finansistów uznawany za paszport do globalizacji. Banknoty po raz pierwszy pojawiły się w Chinach ponad tysiąc lat temu.
Pomogły one wtedy w uratowaniu państwa przed kryzysem. Finansowano z nich budżet, pomnażano nimi bogactwa – wszystkie te czynności stały się dużo prostsze.
Kiedy powstały banknoty?
Podczas panowania dynastii Tang w latach 618 – 907 naszej ery chińscy handlarze zaczęli posługiwać się papierowymi pieniędzmi. Nie przewidywali oni jeszcze skutków swojego postępowania… Banknoty wówczas można było po długiej podróży zamienić na monety. Wiadomo, że kupcom dużo łatwiej było przewieźć lekkie papierowe banknoty niż ciężkie monety. Ułatwiło to bardzo przewożenie bardzo dużych sum pieniędzy na duże odległości.
Praktyka ta w Chinach była już całkowicie rozpowszechniona w X wieku. Panował wówczas niedostatek miedzi, więc cesarz z dynastii Song po raz pierwszy na świecie wprowadził powszechną produkcję banknotów. Było to oczywiście możliwe dzięki poprzednim chińskim wynalazkom, takim jak: papier, druk wypukły oraz tusz.
Dowodem na kunszt chińskich papierników było zdumienie Marco Polo, który był zachwycony ich kunsztem. W XIII wieku dotarł on do mongolskiego imperium. Nie dostrzegał on jednak ryzyka inflacji w nadmiernej ilości banknotów. W późniejszym okresie przyspieszenie obiegu pieniędzy pomogło krajom europejskim w drenażu zasobów z Afryki oraz Azji. To w bardzo duży sposób zmieniło światową równowagę sił.
Rola banknotów dzisiaj
Dzisiaj papierowe pieniądze ułatwiają nam przepływ bogactwa z powrotem do krajów rozwijających się. Dzięki możliwości szybkiego i łatwego wymieniania się banknotami Chiny są w stanie skupować amerykańskie obligacje skarbowe, finansując zadłużenie, które jednak może nigdy nie zostać spłacone do końca. Dzięki temu szybkiemu tempu jesteśmy w stanie bogacić się błyskawicznie. Mimo wszystko papierowy pieniądz i jego następca – pieniądz elektroniczny – przyczyniają się do powstawiania baniek spekulacyjnych na runku nieruchomości. W ostatnich latach możemy przez to obserwować katastrofy finansowe.
Dzisiaj wiemy, że historia zatacza koło: strach o stabilność finansową zmusza wielu inwestorów do lokat w metalach szlachetnych. Uciekanie do bardziej abstrakcyjnych form pieniędzy to powrót do korzeni. Tak wiele lat po wprowadzeniu papierowych pieniędzy cena złota gwałtownie rośnie.