Korporacje ponadnarodowe – sposób działania

Korporacje ponadnarodowe – sposób działania

Pierwszymi przedsiębiorstwami, które przekształciły się w korporacje ponadnarodowe, były dwie firmy ze Stanów Zjednoczonych – Samuel Colt (broń) oraz Singer (maszyny do szycia). W drugiej połowie XIX wieku otworzyły swoje filie zagraniczne w Wielkiej Brytanii.

Czym są korporacje globalne, jak działają, w jaki sposób inwestują, o tym wszystkim w dzisiejszym artykule.

Sposób działania korporacji ponadnarodowych

Przeważająca część istniejących korporacji ponadnarodowych ma więcej niż jedną filię zagraniczną. Spośród istniejących obecnie ponad 68 tysięcy korporacji, około 50% posiada filie zagraniczne w 2-10 krajach. W ostatnich dziesięcioleciach rosła liczba korporacji tworzących swoje file w więcej niż 10 krajach – takie korporacje nazywamy korporacjami globalnymi – posiadają oddziały na całym świecie. Według najnowszych badań istnieje ponad 700 tysięcy filii zagranicznych korporacji ponadnarodowych. Filie te zatrudniają około 40 milionów osób.

Ponadnarodowość korporacji nie polega wyłącznie na tym, że tworzą one coraz więcej zagranicznych filii. Rzadko się zdarza, by jedna filia zagraniczna produkowała od początku do końca określony produkt, np.: samochód. Produkcja jest najczęściej podzielona między filie rozmieszczone w różnych krajach, oddalonych od siebie. Taki sposób produkcji stosowany powszechnie przez korporacje ponadnarodowe nosi nazwę przestrzennego podziału produkcji. Dobrym przykładem jest produkcja samochodu Ford Escort of Europe, a więc samochodu, który jako gotowy produkt wyjeżdża z kilku montowni Forda w Europie. Wszystkie części dostarczane są do jednego miejsca w Europie gdzie są montowane. Taki przestrzenny podział produkcji doprowadził do  przemieszczania się między krajami ogromnej ilości elementów poszczególnych produktów. Ten rodzaj handlu międzynarodowego, zwanym handlem wewnątrzkorporacyjnym, stanowi 40% ogólnej wartości handlu międzynarodowego.

Skutki działań korporacji ponadnarodowych

Skutkiem działań korporacji ponadnarodowych jest łączenie gospodarek poszczególnych państw w jeden światowy organizm gospodarczy. Świat przekształca się więc z grupy handlujących ze sobą państw w świat przedsiębiorstw handlujących i współpracujących w wytwarzaniu ogromnej ilości produktów. Do związków handlowych istniejących dotychczas w gospodarce światowej dodane zostały bowiem powiązania produkcyjne.

Aby korporacje ponadnarodowe mogły tworzyć sieć swych filii, konieczne jest przemieszczenie przez nie ogromnych ilości pieniędzy. Kapitał ten, czyli inwestycje zagraniczne, przeznaczony jest zarówno na wykupywanie za granicą przedsiębiorstw już istniejących, jak i tworzenie nowych. Od lat 70 XX wieku liczba inwestycji zagranicznych wzrosła niemal 50 razy, oznacza to niebywałe tempo tworzenia przez korporacje ponadnarodowe sieci filii zagranicznych.

Najwięcej inwestycji pochodzi z korporacji państw wysoko rozwiniętych, pozostałe od państw rozwijających się. Dokąd są kierowane inwestycje zagraniczne? Ponad 70% działań trafia do krajów wysoko rozwiniętych. Ta grupa państw jest nie tylko największym dostawcą inwestycji, lecz także największym odbiorcą. Do krajów rozwijających się trafia około 25%, z czego przeważająca część do Chin. Do państw najbiedniejszych, a więc niemal całej Afryki i przeważającej części Azji, napływa niewiele. Europa Środkowa i Wschodnia wchłania tylko 3% światowych inwestycji zagranicznych. Wszystko przed nami aby zmienić ten stan rzeczy, a kto wie, może i Polska stanie się kiedyś krajem wysoko rozwiniętym.