Zdrowe i białe zęby

Zdrowe zęby

Nie wystarczy regularnie szczotkować zęby. Nie wystarczy również leczyć próchnicę. Jeśli zapomnisz o dziąsłach, możesz swoje zdrowe, białe zęby… łatwo stracić. I to wcale nie w tak późnej starości, jak Ci się wydaje. Zawinić mogą choroby przyzębia, najczęściej utożsamiane z chorobami dziąseł, (przyzębie zaś, to nie tylko dziąsło lecz także kilka różnych tkanek okalających ząb).

Schorzenia te potocznie zwane są paradentozą. Okazuje się, że to powszechny i dokuczliwy problem. Stomatolodzy wciąż biją na alarm: na choroby przyzębia cierpi już ponad 90 procent dorosłych Polaków.

Główną przyczyną paradentozy jest płytka bakteryjna, która zaczyna odkładać się na zębach już od pierwszych chwil po szczotkowaniu. Im dłużej przylega ona do zęba, tym większe szkody wywołuje. Chorobom przyzębia można więc w bardzo prosty sposób zapobiegać, dbając, już od najmłodszych lat, o higienę jamy ustnej. Jednak mycie zębów pastą i szczoteczką rano i wieczorem to nie wszystko. Trzeba też czyścić dziąsła, przestrzenie międzyzębowe, a nawet język.

Prawidłowe mycie zębów

Myj zęby dwa razy dziennie, co najmniej przez trzy minuty, najlepiej pastą z fluorem. Wykonuj przy tym szczoteczką ruchy wymiatające od dziąsła w kierunku powierzchni żującej zęba. Dokładnie wyczyść ząb zarówno od strony policzka i warg, jak też od strony języka i podniebienia. Wymyj też powierzchnię grzbietową języka. Jeśli jesteś bardzo zapracowana i brakuje Ci czasu na długie zabiegi, używaj szczoteczki elektrycznej o specjalnych okrągłych, anatomicznych końcówkach. Ale na tym nie koniec.

Gdy odłożysz szczoteczkę, przynajmniej raz dziennie sięgnij po nitkę dentystyczną lub taśmę. Aby oczyścić trudno dostępne przestrzenie międzyzębowe, możesz też stosować wyprofilowane wykałaczki lub specjalne szczoteczki, przypominające maleńkie czyściła do butelek (do kupienia w aptekach lub drogeriach). Przydadzą się one szczególnie tym osobom, których zęby nie przylegają do siebie ściśle.

Pielęgnacja dziąseł

Używaj też regularnie płynów do płukania ust. Stomatolodzy polecają zwłaszcza płukanki zawierające bakteriobójczy triclosan (np. Aquasept, Colgate Plax, Triclogard). Jeśli jednak zaniedbasz te codzienne czynności, stan Twoich dziąseł zacznie się szybko pogarszać. Dojdzie do ich zaczerwienienia, rozpulchnienia i obrzęku, powstanie stan zapalny. Jeśli pojawi się spadek odporności organizmu (np. podczas stresu) dziąsło zacznie zsuwać się z zębów, a z czasem zrobi się w tym miejscu patologiczna kieszonka przyzębna. Nie usuwana regularnie płytka nazębna ulega mineralizacji i powstaje na niej kamień nazębny. Znacznie zwiększa on możliwość wystąpienia zapalenia przyzębia, podobnie jak nieprawidłowo wykonane wypełnienia i uzupełnienia protetyczne. Niektóre zaburzenia ogólnoustrojowe także mają wpływ na wystąpienie tej choroby.

Uwaga stan alarmowy!

Pierwsza oznaka zapalenia dziąseł to krwawienie (zwłaszcza podczas szczotkowania zębów lub gryzienia twardych pokarmów). Dziąsła są zaczerwienione, rozpulchnione i obrzęknięte. Gdy zauważysz te objawy, jak najszybciej odwiedź stomatologa. „Wyczyści” on Twoje zęby specjalistycznym sprzętem i nauczy Cię, jak prawidłowo dbać o higienę jamy ustnej. Na ogół zapalenie dziąseł znika po kilkunastu dniach odpowiedniej terapii.

Jeżeli jednak zlekceważysz pierwsze objawy, nie leczona choroba może doprowadzić do zapalenia przyzębia. To już groźniejsze i przewlekłe schorzenie, które uszkadza tkanki otaczające ząb, kość wyrostka zębodołowego i czasem korzeń zęba. Daje o sobie znać na kilka sposobów. Oprócz tego, że dziąsła mogą być zaczerwienione, opuchnięte i krwawiące, z ich okolic wydobywa się wydzielina podobna do ropy. Często też „obsuwają się”, odsłaniając korzenie zębów, pozbawiając je przyczepności. Wtedy zaczynają się ruszać, przemieszczać a z czasem wypadać. Bakterie wywołujące stan zapalny mogą być również odpowiedzialne za powstawanie przykrego zapachu z ust.

Kuracja u stomatologa

Sposób leczenia chorób przyzębia zależy od ich stadium. Czasem konieczne są specjalistyczne zabiegi. Najprostszym z nich jest usuwanie kamienia nazębnego. Skaling, bo tak nazywa się ten zabieg, może być wykonywany tradycyjnymi narzędziami stomatologicznymi lub za pomocą aparatów ultradźwiękowych. Na ogół wraz z instruktażem higieny jamy ustnej i odpowiednią motywacją to wystarcza, by zahamować rozwój choroby. Jeśli jednak zapalenie przyzębia jest zaawansowane, przygotuj się na całą serię wizyt u dentysty. Leczenie może trwać długo i jest podzielone na kilka etapów. Najpierw lekarz wyskrobuje osad, który „zapycha” przestrzeń między dziąsłem a zębem. Czasem usuwa też zakażoną powierzchnię korzenia. Jeśli zapalenie wywołały uwierające plomby lub korony, poprawia je albo zdejmuje. Kiedy zęby i dziąsła są już dokładnie oczyszczone, dentysta zaczyna naprawiać zniszczenia.

Zabiegi chirurgiczne

Jeśli uszkodzone są dziąsła, lekarz najprawdopodobniej będzie musiał wykonać zabieg chirurgiczny, zwany kiretażem. Polega on na oczyszczeniu z bakterii i ziarniny zapalnej zainfekowanej kieszeni przyzębnej oraz warstw korzenia zęba. W jeszcze poważniejszym stadium choroby konieczny bywa tzw. zabieg sterowanej regeneracji tkanek. Nazwa brzmi groźnie, w rzeczywistości jednak jest to metoda rekonstrukcji uszkodzonych tkanek. Na kość, po jej oczyszczeniu lekarz zakłada opatrunek ze środkiem pobudzającym tkanki do odbudowy. Jeśli ząb jest rozchwiany, można go ustabilizować za pomocą specjalnych koron bądź szyn kompozytowych lub z włókna szklanego. Zwykle jednak leczenie chorób przyzębia wymaga rehabilitacji całego narządu żucia, a czasem też leczenia współistniejących infekcji.

Rehabilitacja dziąseł

Gdy zapalenie przyzębia zostanie wyleczone, trzeba pilnować, by nie rozwinęło się na nowo. Konieczne są więc raz na pół roku wizyty u stomatologa. Warto też wzmacniać zęby i wspomagać regenerację tkanek jamy ustnej za pomocą fizykoterapii. Wykorzystuje się w niej m.in. promieniowanie laserowe (działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie), a także ćwiczenia mięśni jamy ustnej i twarzy.

Przyczyny chorób dziąseł:

• niewłaściwa higiena jamy ustnej (w czasie czyszczenia zębów płytka nazębna nie jest dokładnie usuwana)
• palenie tytoniu
• wada zgryzu lub źle dopasowane uzupełnienia protetyczne (mosty i korony)
• nie leczone ubytki próchnicowe
• nieprawidłową uboga w witaminy dieta
• niektóre schorzenia (alergie, zaburzenia hormonalne, osteoporozą cukrzyca lub AIDS)
• wrodzone skłonności (gdy rodzice lub dziadkowie skarżyli się na choroby przyzębia)
• wiek (zwłaszcza po sześćdziesiątce spada odporność organizmu, a to sprzyja stanom zapalnym).

Sprawdź, czy grozi Ci paradontoza?

1. Czy podczas mycia zębów Twoje dziąsła krwawią?
2. Czy Twoje zęby ruszają się lub chwieją?
3. Czy zęby się przemieściły lub powstały przestrzenie między nimi?
4. Czy masz czerwone, obrzęknięte lub napięte dziąsła?
5. Czy widzisz szyjki swoich zębów?
6. Czy kiedykolwiek zauważyłaś wydzielinę podobną do ropy, która wydobywała się z dziąseł?
7. Czy na Twoich dziąsłach pojawiają się dziwne owrzodzenia lub swędzące zgrubienia?
   Jeśli odpowiedziałaś „tak” choć na dwa lub trzy z tych pytań, koniecznie zgłoś się do stomatologa. Są to objawy wskazujące na chorobę przyzębia.