Cukrzyca – wskazówki dietetyczne i leczenie

Cukrzyca

Cukrzyca – wskazówki dietetyczne i leczenie

Cukrzyca występuje w dwóch postaciach. Poważniejsza jest cukrzyca typu 1, nazywana insulinozależną, w której wyspecjalizowane komórki trzustki przestają wytwarzać niezbędne ilości insuliny.

Komórki organizmu nie są wtedy w stanie wykorzystać glukozy zawartej we krwi, w wyniku czego jej stężenie zwiększa się.

Cukrzyca typu 1

Ta postać cukrzycy pojawia się zwykle przed 35 rokiem życia, najczęściej między 10 a 16 rokiem życia. Cukrzyca typu 1 pojawia się gwałtownie i kończy śmiercią, jeśli chory nie będzie regularnie otrzymywał insuliny.

Choroba jest skutkiem zniszczenia komórek trzustki wytwarzających insulinę przez układ odpornościowy, który błędnie je rozpoznaje. Skłonność do tej postaci cukrzycy jest dziedziczna. Przypuszcza się, że czynnikami, które ją wywołują, mogą być:

  • zakażenie wirusem Coxsackie,
  • reakcja na białko mleka krowiego mleka.

Cukrzyca typu 2

To cukrzyca, która występuje u dorosłych i jest niezależna od insuliny. Jest znacznie bardziej rozpowszechniona. Zwykle rozwija się ona stopniowo i pojawia się z reguły u osób po 40 roku życia. Niektórzy pacjenci chorujący na tę postać cukrzycy nie wytwarzają dostatecznych ilości insuliny, lecz u większości występuje oporność na jej działanie.

Polega ona na niewrażliwości komórek na wytwarzana w ustroju insulinę. Szczególnie skłonne do tej postaci cukrzycy są osoby z nadciśnieniem tętniczym i otyłością Zwłaszcza ci, u których nadmiar tkanki tłuszczowej odkłada się wokół talii.

Objawy cukrzycy

Bez insuliny organizm nie może wykorzystywać glukozy, która jest dla niego źródłem. Zaburzenie to powoduje zmęczenie, zawroty głowy i głód. Innym jego skutkiem jest uszkodzenie tkanek, a w cukrzycy typu 1 – utrata masy ciała.

Stężenie glukozy we krwi zwiększa się, więc jej nadmiar jest usuwany z moczem. To z kolei powoduje utratę wody ustrojowej, która jest wydalana przez nerki wraz z glukozą. wydalanie dużych ilości moczu zwiększa pragnienie.

Stan chorych z nieleczoną cukrzycą typu 1 gwałtownie się pogarsza, a duże stężenie glukozy we krwi prowadzi do zaburzeń umysłowych, a potem do śpiączki. Nie zdarza się to w cukrzycy typu 2, lecz nieleczona może prowadzić do takich powikłań, jak zaćma, nerwobóle, owrzodzenia nóg, choroby nerek, serca i naczyń krwionośnych.

Zapobieganie cukrzycy

Z badań australijskich wynika, że osoby, które jako dzieci były karmione piersią, rzadziej chorują na cukrzycę typu 1. Ryzyko cukrzycy typu 2 zmniejsza się po pozbyciu się nadwagi.

Szczególnie ważne jest zachowanie prawidłowej masy ciała, jeśli ktoś z bliskiej rodziny choruje na cukrzycę, jeśli samemu cierpi się na nadciśnienie tętnicze lub jeśli ma się skłonność do odkładania tłuszczu na brzuchu. Również systematycznie uprawiane ćwiczenia aerobowe zmniejszają ryzyko cukrzycy.

Co jeść w cukrzycy?

Jeśli ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2 jest wysokie, zmień swój jadłospis. Połowa kalorii powinna pochodzić z węglowodanów, zwłaszcza zawartych w produktach nieoczyszczonych, tj. chleb z pełnego ziarna i brązowy ryż. Unikaj jedzenia potraw z białej mąki i cukru oraz charakteryzujących się wysokim wskaźnikiem glikemicznym.

Potrawy, które zawierają dużo błonnika, powodują spowolnienie wchłaniania cukru w jelitach, co zapobiega nadmiernym wahaniom stężenia glukozy we krwi. Taki sposób odżywiania się zmniejsza stężenie trójglicerydów, czyli związków tłuszczowych, których zwiększone stężenie we krwi jest uważane za czynnik ryzyka zachorowania na cukrzycę.

Staraj się, żeby 30% kalorii, które otrzymuje twój organizm, pochodziło z tłuszczów, a 20% z pokarmów białkowych.

Leczenie cukrzycy

Polega na utrzymywaniu prawidłowego stężenia glukozy we krwi. W cukrzycy typu 2 nie ma na ogół potrzeby podawania tego hormonu, zażywa się zwykle leki doustne. Niezależnie jednak od postaci choroby powinno się stosować odpowiednią dietę, zrzucić nadwagę i regularnie uprawiać ćwiczenia.

Dieta w cukrzycy

CukrzycaJadaj w regularnych odstępach czasu. Łatwiej utrzymać prawidłowe stężenie glukozy we krwi, jedząc dziennie 4-5 małych posiłków niż 3 obfite.

Źródłem węglowodanów powinny być głównie rośliny strączkowe, produkty z pełnego ziarna, owoce, warzywa. Ograniczaj jedzenie nasyconych kwasów tłuszczowych.

Natomiast zwiększ spożycie kwasów tłuszczowych omega 3 i omega 6, a także kwasów jednonienasyconych zawartych w oliwie z oliwek, które korzystnie wpływają na tętnice.

Jadaj trzy dania z ryb morskich tygodniowo, a każdego dnia po kilka orzechów i nasion oraz pięć porcji warzyw i owoców, które dostarczają przeciwutleniaczy.

Jedz jak najmniej produktów zawierających cukier – zapobiega to znacznym wahaniom stężenia glukozy we krwi oraz nadwadze. Jeśli lekarz wyrazi zgodę możesz pić z umiarem niektóre rodzaje alkoholu.

Wysiłek fizyczny

Systematycznie uprawianie ćwiczeń pomaga zmniejszyć masę ciała oraz kontrolować cukrzycę typu 2. Gdy choroba jest wynikiem oporności na insulinę, wysiłek fizyczny zwiększa wrażliwość komórek organizmu na ten hormon, dzięki czemu zmniejsza się stężenie glukozy we krwi. Aktywność fizyczna nasila wychwytywanie glukozy przez mięśnie – działanie to utrzymuje się do 72 godzin. Jeśli prowadzisz nieaktywny tryb życia lub od jakiegoś czasu nie ćwiczysz, zasięgnij opinii lekarza, zanim rozpoczniesz trening.

Jeśli leczysz się insuliną lub zażywasz inny lek, pilnuj, by stężenie glukozy we krwi pozostało stałe zarówno przed wysiłkiem, jak i po wysiłku. Niekiedy należy dostosować ilość wydatku energetycznego podczas wysiłku do ilości kalorii zawartych w jedzeniu.

Palenie tytoniu

Ponieważ zarówno cukrzyca, jak i palenie tytoniu zwiększają ryzyko chorób serca i innych powikłań, osoby zagrożone cukrzycą nie powinny ulegać temu nałogowi.

Leki ziołowe w cukrzycy

Preparaty te nie zastąpią konwencjonalnego leczenia, ale poprawią samopoczucie chorego. Poradź się lekarza czy możesz je zażywać.

  • Jedz codziennie surowy czosnek, gotowaną cebulę lub pij sok z cebuli, by poprawić krążenie krwi i unormować stężenie glukozy we krwi.
  • Pij codziennie filiżankę herbatki z korzenia mniszka lekarskiego, która pobudza wytwarzanie insuliny przez trzustkę. Liście i korzenie łopianu są innym tradycyjnym środkiem zmniejszającym stężenie glukozy we krwi. Podobnie działa herbatka z liści borówki czarnej.
  • Oleje z wiesiołka dwuletniego i ogórecznika zawierają kwas gamma-linolenowy, zmniejszają ból i drętwienie spowodowane uszkodzeniem nerwów u chorych na cukrzycę, poprawiają przyswajanie glukozy oraz usprawniają metabolizm tłuszczów.

Z apteki

  • Witaminy i składniki mineralne pomagają organizmowi walczyć z cukrzycą. Są one zwykle dostarczone z pożywieniem, ale lekarz może zalecić ich uzupełnienie.
  • Witaminy A, B, C i E oraz flawonoidy pomagają uniknąć powikłań spowodowanych długotrwałą chorobą.
  • Chrom wspomaga działanie insuliny. Preparat zawierający polikolinian chromu bierze udział w regulacji stężenia glukozy we krwi.
  • Magnez zmniejsza oporność na insulinę, więc sprzyja regulacji stężenia glukozy we krwi.
  • U chorych na cukrzycę często występuje niedobór manganu. Uzupełnienie tego pierwiastka korzystnie wpływa na stan tętnic.
  • Chorzy na cukrzycę typu 2 powinni niekiedy zwiększyć przyjmowanie cynku.

Kiedy potrzebny jest lekarz?

  • Gdy występuje któryś z objawów tj. drętwienie, mrowienie kończyn.

Natychmiast potrzebujesz pomocy, jeśli:

  • Chorujesz na cukrzycę i obserwujesz utrzymujące się zawroty głowy, nawracające wymioty, długotrwałą gorączkę, silną duszność, nagłe nasilenie bólu lub zaburzenia koncentracji uwagi.
  • Osoba, która choruje na cukrzycę, straci przytomność.

Reply