Czy można przechytrzyć czas?

Czy można przechytrzyć czas?

Czas. Z reguły mamy go za mało na to, aby zrobić wszystko, co sobie zaplanowaliśmy, czasami jednak zdarza się, że brakuje nam pomysłów na jego zagospodarowanie i najzwyczajniej w świecie go marnujemy.

Jest ważnym parametrem wszechświata, zaprzątającym umysły filozofów i uczonych, a także osób, które marzą o tym, aby czas się dla nich zatrzymał – aby pozostali wiecznie młodzi i piękni. Temat ten podejmowali także artyści, przede wszystkim pisarze, starając się znaleźć odpowiedź na to, czy nieśmiertelność jest możliwa, jakie są jej zagrożenia i czy naprawdę warto o nią zabiegać za wszelką cenę.

Nieśmiertelność – gorzki dar

W trzeciej księdze słynnej powieści Jonathana Swifta „Podróże do różnych odległych narodów świata” Lemuel Guliwer odwiedza między innymi dalekie miasto Luggnagg. Żyją w nim nieszczęśliwi Struldbrugowie, ludzie, którzy starzeją się bez końca i nie mogą umrzeć.

Swift bezlitośnie obnaża jądro ludzkiego marzenia o nieśmiertelności, w istocie będące tęsknotą za wieczną młodością, a nie za kolejnymi dziesięcioleciami postępów demencji i paraliżu.

Faust

Czarnoksiężnik, alchemik, uczony z XVI wieku, którego dzieje zainspirowały wielu twórców, jak Christopher Marlowe, Johann Wolfgang Goethe czy Paul Valery.

W rzeczywistości – sprytny oszust i popularny astrolog, na kartach literatury zmienił się w romantycznego bohatera, który oddał diabłu duszę za odzyskanie utraconej młodości, sławę, bogactwo i przychylność najpiękniejszych kobiet.

Dorian Gray

Bohater powieści Oscara Wilde’a z 1890 roku „Portret Doriana Graya” staje się właścicielem magicznego obrazu, dzięki któremu pozostaje wciąż zdrowy i młody. Zamiast Graya starzeje się bowiem jego portret.

Faerie

W Faerie, Krainie Czarów, z której pochodzą elfy, czas płynie inaczej – o wiele wolniej. Ludzie porwani przez istoty z Faerie, powracający potem do naszego świata, odkrywają zazwyczaj, że ich bliscy dawno już zmarli, bo jeden rok wśród elfów równa się wielu latom wśród zwykłych śmiertelników.

Rip Van Winkle

Bohater opowiadania Washingtona lrvinga z 1819 roku, opowieści opartej na popularnym motywie ludowych podań, wypija zaczarowany napój, po którym śpi 20 lat w Górach Catskill. Po przebudzeniu nadziwić się nie może światu przyszłości – gdy zasypiał, Ameryka była kolonią Anglii, teraz jest niepodległym państwem. Aż do końca XIX wieku taki długotrwały sen był w literaturze właściwie jedynym sposobem wysłania bohatera w przyszłość. Wywoływano go na różne sposoby – napojami, gazem, czasem nawet hipnozą. Jego współczesną wersją jest znany z filmów i książek proces hibernacji.

Wehikuł czasu

W roku 1901 Wells napisał zadziwiające opowiadanie „Nowy akcelerator”. Dla użytkownika akceleratora czas przyspiesza wielokrotnie, a on sam porusza się tak szybko, że pozostali ludzie nie są w stanie go zauważyć. On zaś widzi ich jako nieruchome, zastygłe postacie. Pomysł Wellsa przetworzył polski pisarz Adam Wiśniewski-Snerg w powieści „Robot”.