Wielkie odkrycie geograficzne
Do czasu wielkich odkryć geograficznych związki Europy z innymi cywilizacjami świata były bardzo słabe. Kolejne stulecia przyniosły wzrost wpływów Europy na innych kontynentach; były okresem ich podporządkowania potrzebom Europejczyków.
Dziś temat dla wszystkich podróżników i nie tylko.
Ekspansja kolonialna Portugalii
Trzy kraje w latach 1492-1700 były najbardziej prężnymi w dziedzinie kolonialnej ekspansji. Portugalczycy jako pierwsi podjęli wyprawę do Chin i Indii drogą morską. Wybrali oni drogę wschodnią – wiodącą wzdłuż zachodnich wybrzeży Afryki i przez Ocean Indyjski. Po wieloletnich próbach, których efektem było poznanie zachodniego wybrzeża Afryki, w 1487 roku Bartolomeu Diaz dotarł do przylądka Dobrej Nadziei. Dziesięć lat później inny Portugalczyk – Vasco da Gama, dopłynął do zachodniego wybrzeża Indii. Pomimo wrogości mieszkających tam muzułmanów załadował swe statki przyprawami – pieprzem i cynamonem – które z ogromnym zyskiem sprzedał w Europie. Wydarzenia te zapoczątkowały ożywione kontakty handlowe między Azją Południowa i Dalekim Wschodem a Europą poprzez Ocean Indyjski i Ocean Atlantycki.
Był to początek handlowego panowania Portugalczyków nie tylko na tym szlaku, lecz także na całym Dalekim Wschodzie. W pierwszej połowie XVI wieku stali się oni wyłącznymi dostawcami przypraw do Europy. Stare szlaki prowadzące przez Bliski Wschód i Egipt zanikły. Portugalia zdobyła monopol nie tylko na handel przyprawami – miała też w wieku XVI wyłączność na dostarczanie niewolników murzyńskich do Europy ze swych kolonii w Afryce.
Ekspansja kolonialna Holandii
W początkach następnego wieku pojawiło się ogromne zagrożenie dla portugalskiego handlu – Holendrzy. W ciągu 10 lat niemal całkowicie wyparli Portugalczyków z większości ich azjatyckich baz handlowych i przejęli szlak handlowy do Europy. Zdobyli też wyłączność na kontakty handlowe z Japonią. Najważniejszym wydarzeniem było odkrycie morskiej drogi do Indii przez Krzysztofa Kolumba. Opierając się na istniejących obliczeniach dotyczących równoleżnikowej rozciągłości Azji i długości obwodu Ziemi, doszedł – jak wiemy – do mylnego wniosku, że odległość zachodniego skraju Europy od wschodniego wybrzeża Azji wynosi nie więcej niż 3000 mil morskich. Po kilkudziesięciu dniach żeglowania, 12 października 1492 roku dotarł do wysp Morza Karaibskiego. Można więc powiedzieć, że Kolumb w swym poszukiwaniu drogi zachodniej przypadkowo odkrył Amerykę – ląd, o którego istnieniu Europejczycy nic nie wiedzieli. Odkrycie Kolumba miało jednak bardzo duże znaczenie dla ludów zamieszkujących oba kontynenty amerykańskie. Dało to początek również podbojom obu Ameryk przez Hiszpanów. Tym, co skłaniało Hiszpanów do niebezpiecznych wypraw w głąb obu Ameryk, była legenda o El Dorado – kraju złota i srebra i tak od roku 1519 Herman Cortez dotarł do państwa Azteków w Ameryce Północnej, a w latach 1531-1535 Francisco Pizarro do Imperium Inków. Na tych obszarach Hiszpanie znaleźli znaczne ilości kruszców szlachetnych.
Eksploatacja kolonii i handel z hiszpańską Ameryką przyniosły bogactwo Anglii i Holandii, a nie Hiszpanii. Napływ do Ameryki hiszpańskiej rzemieślniczych wyrobów z Anglii zahamował na wiele stuleci rozwój rzemiosła, a później przemysłu w Hiszpanii.
Skutki wielkich odkryć geograficznych
Wielkie odkrycia geograficzne, a w szczególności odkrycie Ameryki przyczyniły się do rozwoju wszystkich państw europejskich. Ludzie zaczęli wiedzieć więcej i poznawać inne narody i kultury. Odkrycia te dały również początek wielkiej kolonizacji, do której przyłączyli się Anglicy i Francuzi. Bez wątpienia odkrycia geograficzne przyniosły wiele pozytywnych skutków, miedzy innymi: nowe rynki zbytu, rozwój techniki morskiej, rozwój oświaty, potwierdzenie tezy, że Ziemia jest okrągła, możliwość podróżowania. Były również negatywne skutki, takie jak: piractwo, rozwój niewolnictwa, zanikanie starych kultur.
Jednak bez wątpienia można stwierdzić, że liczne podróże otworzyły umysły ludzi na nowe przygody i nie tylko.