Wróżby andrzejkowe w innych krajach
Wróżby andrzejkowe w innych krajach
Andrzejki to święto ciągle jeszcze bardzo popularne w Polsce, niezależnie od tego, czy obecnie wierzymy w to, że święty Andrzej pozwoli nam poznać nasza matrymonialną przyszłość, czy też nie.
Mimo tej popularności często nie zdajemy sobie sprawy, że andrzejki wcale nie są rodzimym polskim świętem – ich początków można szukać najprawdopodobniej w starożytnej Grecji.
Andrzejki – nie tylko polski zwyczaj
Co więcej, święto to obchodzone jest w wielu państwach europejskich i ciągle w nich żywe. Wiele zwyczajów, uważanych za polskie, przychodziło do nas z zagranicy, np. z Bułgarii, z której dotarło do nas wróżenie z konopi. Dziewczyna musiała iść wieczorem sama w pole i siejąc wspomnianą roślinę, prosić świętego Andrzeja, by dał jej znak, z kim spędzi resztę życia. Potem udawała się na spoczynek, pod poduszkę wkładała kamień i czekała, aż przyśni się jej młodzieniec wychodzący z dojrzałych konopi, gdyż to właśnie on miał być jej przyszłym mężem.
Jak więc obchodzone są andrzejki w innych krajach? Czy kultywowane zwyczaje różnią się od tych, które pielęgnujemy bądź przynajmniej staramy się pielęgnować w Polsce?
Andrzejki w Niemczech
W Niemczech andrzejki obchodzone są w tym samym czasie, co w naszym kraju – w wigilię święta św. Andrzeja. U naszych zachodnich sąsiadów panuje przekonanie, że samotne kobiety, pragnące wyjść za mąż, powinny zwracać się o pomoc właśnie do niego. Uważa się, że jeśli w nocy z 29 na 30 listopada będą spały nago, najprawdopodobniej zobaczą we śnie swojego przyszłego męża. Młode kobiety powinny natomiast zwracać baczną uwagę na psy – kierunek, z którego tej nocy będzie dobiegało ich szczekanie, wskaże im równocześnie kierunek, z którego przyjdzie ich przyszły mąż.
Andrzejki na Ukrainie
Na Ukrainie andrzejki przypadają 13 grudnia, co wiąże się z kalendarzem liturgicznym, przesuniętym tutaj o 2 tygodnie w stosunku do naszego, a w związku z tym i z przesuniętym początkiem adwentu. Ukraińskie andrzejki nie mogą się odbyć bez wróżenia, które jest integralną częścią tego święta. Ważne jest to, że wróżyć należy dla czystej zabawy. Wieczór wróżb zaczyna się od ugryzienia kałyty, słodkiej bułki z miodem i owocami, która dobra jest paradoksalnie wtedy, gdy jest po upieczeniu ciężka do ugryzienia. Na środku kałyty robi się dziurkę, potem nawleka się ją na czerwoną tasiemkę i zawiesza wysoko nad głowami. Zadaniem chłopców jest ugryzienie kałyty bez pomocy rąk. Andrzejki na Ukrainie to również czas na figle i psoty. Należy do nich np. ściąganie sąsiadom bramek czy wynoszenie pługu na dach. Wszystko oczywiście związane jest ściśle z zamążpójściem – z reguły panna mieszkająca w domu, który został „dotknięty” psikusem, cieszy się dużym powodzeniem w okolicy i ma spore grono wielbicieli.
Andrzejki w Rumunii
W Rumuni andrzejki to czas kiedy magiczne rytuały pomagają pozbyć się złych duchów i oczyścić z nich ziemię oraz ludzi. Sekretną bronią jest czosnek, który należy zjeść w noc poprzedzającą dzień świętego Andrzeja. Czosnek również układa się przed drzwiami, w oknach i kominach, aby bronił przed złymi duchami.
Andrzejki w Bułgarii
Andrzejki w Bułgarii noszą nazwę Edrei, oznaczającą Dzień Niedźwiedzia. Zgodnie z wierzeniami właśnie w ten dzień niedźwiedzie układają się do zimowego snu. Istnieje też legenda o kobiecie, macosze, która została ukarana przez tajemniczego starszego człowieka za złe traktowanie pasierbicy. Mężczyzna z siwą brodą zamienił jej rodzoną córkę (którą faworyzowała i uwielbiała) właśnie w niedźwiedzia. Matki wrzucają więc w andrzejki do ognia ugotowane kolby kukurydzy, aby odgonić od ich córek złe moce.
Andrzejki w Szkocji
W Szkocji dzień świętego Andrzeja hucznie obchodzony jest jako święto bankowe. Świętego czci się tam, jedząc, pijąc i imprezując.
