Pierwsza pomoc przy oparzeniach
Do oparzeń dochodzi wówczas, kiedy w efekcie działania wysokiej temperatury, związków chemicznych czy prądu elektrycznego nastąpiło uszkodzenie skóry bądź tkanek głębiej położonych. Nawet niewielkich oparzeń nie wolno lekceważyć, gdyż może to grozić poważnymi powikłaniami.
Sposób postępowania w razie poparzenia zależy od stopnia uszkodzenia skóry.
Jak ocenić stopień oparzenia?
W oparzeniu pierwszego stopnia uszkodzenie jest powierzchniowe, objawia się zaczerwienieniem i pieczeniem, a niekiedy obrzękiem.
W oparzeniu drugiego stopnia, oprócz objawów charakterystycznych dla pierwszego stopnia, pojawiają się dodatkowo pęcherze wypełnione płynem surowiczym.
W oparzeniu trzeciego stopnia dochodzi do zniszczenia skóry, następuje też głębokie uszkodzenie tkanek (nawet mięśni), a w skrajnych przypadkach ich zwęglenie.
O tym, jak ciężkie jest oparzenie, decyduje nie tylko jego stopień, lecz także to, jak jest rozległe. Nawet oparzenie pierwszego stopnia, jeżeli obejmuje dużą powierzchnię ciała, może zagrażać życiu, zwłaszcza w przypadku najmłodszych..
W razie rozległych oparzeń zawsze konieczna jest konsultacja z lekarzem i podjęcie przez niego odpowiednich działań, dlatego należy jak najszybciej wezwać pogotowie.
Oparzenia termiczne często zdarzają się w domu, jeśli ktoś np. przez nieuwagę obleje się wrzątkiem, w czasie prasowania dotknie ręką żelazka lub sparzy się ogniem, przesuwając garnek na kuchence gazowej.
Postępowanie przy oparzeniach pierwszego stopnia
Przy drobnych oparzeniach pierwszego stopnia należy:
Jak najszybciej ochłodzić oparzone miejsce, najlepiej polewając je zimną bieżącą wodą. Gdy oparzona została ręka albo noga, można włożyć ją do wiadra z zimną wodą. Ochładzanie powinno trwać 15-20 min.
Jeśli oparzenie znajduje się pod ubraniem, najpierw należy polać zimną wodą odzież, a potem jak najszybciej zdjąć ją (najlepiej rozcinając), nie wolno jednak odrywać części ubrania przyklejonych do rany! Z oparzonej ręki trzeba koniecznie zdjąć biżuterię, zanim obrzęk to uniemożliwi.
Po ochłodzeniu oparzonej powierzchni powinno się nałożyć na nią jałowy opatrunek, można też zastosować dostępny w aptekach środek – na przykład PANTHENOL.
Postępowanie przy oparzeniach drugiego i trzeciego stopnia
W oparzeniach drugiego i trzeciego stopnia oparzoną powierzchnię ciała należy przykryć jałowym opatrunkiem i udać się do lekarza lub wezwać pogotowie ratunkowe. Nawet stosunkowo niewielkie oparzenie drugiego stopnia, szczególnie jeśli powstało w niezbyt higienicznych warunkach, powinien obejrzeć lekarz, ponieważ zawsze istnieje możliwość zakażenia.
Przy oparzeniach chemicznych, spowodowanych najczęściej działaniem kwasów, zasad, ługów lub niektórych soli – bez względu na to, jak bardzo są rozległe – trzeba jak najszybciej usunąć substancję żrącą z powierzchni ciała, spłukując ją strumieniem bieżącej wody. Po starannym opłukaniu miejsc poparzonych należy założyć na nie jałowy opatrunek i koniecznie udać się do lekarza lub wezwać pogotowie.
Jeśli chory wypił substancję żrącą, nie należy wywoływać wymiotów, ale podać do wypicia 2-3 białka jaja kurzego, rozpuszczone w szklance chłodnej wody, i jak najszybciej zapewnić choremu pomoc lekarską.