Mikroflora jelit człowieka

Mikloflora jelit człowieka

Typowa mikroflora jelita człowieka, która występuje w stałych ilościach niezależnie od wieku to Escherichia coli i Enterococcus sp. – ich obecność w wodzie i żywności jest łatwa do wykrycia – wskazuje na skażenie kałowe.

jest bardzo korzystna dla człowieka spełnia ona ważne biologiczne funkcje :

1. metaboliczne
2. troficzne
3. ochronne

Działanie metaboliczne mikroflory jelitowej:

• fermentacja niestrawionych resztek pokarmowych
• biosynteza krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych SCFA (ang. short chain fatty acids) – kwas octowy, propionowy, masłowy, które stanowią źródło energii dla jelita grubego
• magazynowanie energii w postaci krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych SCFA – krótkołańcu-chowe kwasy tłuszczowe SCFA obniżają pH jelit i stymulują rozwój nabłonka jelitowego – szczególnie kwas masłowy
• biosynteza witaminy K i witamin z grupy B (B„ B2, B12)
• regulacja metabolizmu glukozy i lipidów
• regulacja gospodarki mineralnej – pozytywny wpływ SCFA na proces absorpcji wapnia, magnezu i żelaza z jelita grubego
• udział w procesie wchłaniania elektrolitów
• wpływ na metabolizm organizmu człowieka poprzez zwiększanie ilości energii uzyskiwanej z pożywienia
• regulacja czynności motorycznej układu pokarmowego – perystaltyka
• redukcja poziomu cholesterolu we krwi poprzez konwersje w sterole przez niektóre odmiany bakterii

Działanie troficzne mikroflory jelitowej:

• – zapewnia kontrolę ciągłości nabłonka jelitowego
• – pobudza prawidłowy rozwój nabłonka jelitowego (ang. epithelial turn over):

a) wzrost, różnicowanie, dojrzewanie i wymiana enterocytów,
b) biosynteza białek połączeń ścisłych, które łączą enterocyty i zapewniają szczelność ściany jelita
c) utrzymuje prawidłowy przepływ krwi przez błonę śluzową
d) reguluje czynność układu nerwowego w jelitach

Działanie ochronne mikroflory jelitowej :

• stanowi barierę, która chroni jelito przed kolonizacją przez patogenne mikroorganizmy niekorzystne dla zdrowia człowieka – konkurencja o przestrzeń życiową i składniki pokarmowe, modyfikacja parametrów fizjologicznych środowiska jelit na niekorzystne dla patogenów;
• działanie cytoprotekcyjne pobudza regenerację nabłonka jelit poprzez biosyntezę argininy, cysteiny oraz glutaminy;
• zdolność biosyntezy substancji antagonisty cz-nych w stosunku do patogenów przewodu pokarmowego – nadtlenek wodoru, kwasy organiczne, bakteriocyny (laktocyna, acydofilina)
• stymulacja układu odpornościowego – profesor Gerard Eberl z Instytutu Pasteura w Paryżu odkrył, że bakterie jelitowe komunikują się z systemem immunologicznym poprzez receptor NOD1, co stymuluje powstawanie i rozwój tkanki limfatycznej jelit
• rozkład toksyn i karcynogenów obecnych w pożywieniu;
• hamowanie procesów gnilnych, w których powstają nitrozoaminy

Mikroflora allochtoniczna, która pochodzi ze środowiska otaczającego człowieka i dostaje się do organizmu z zewnątrz – przede wszystkim z pożywieniem – nazywana mikroflorą przejściową – konkuruje ze stałą mikroflorą autochtoniczną o miejsce na błonach śluzowych i skórze człowieka.

Autochtoniczna flora jelitowa nazywana jest stałą lub fizjologiczną florą jelita. Posiada ona niezwykłą zdolność do utrzymania stanu homeostazy pomimo niekorzystnego działania wielu czynników zewnętrznych – jej stabilność ma ogromne znaczenie w utrzymaniu stanu zdrowia nie tylko w układzie pokarmowym, ale całego organizmu człowieka. Istotne znaczenie ma utrzymanie stanu równowagi między mikroflorą jelita, błoną śluzową i tkanką limfatyczną jelit (GALT – ang. Gut-Associated Lymphoid Tissue) – zaburzenie tej subtelnej równowagi może prowadzić do wielu poważnych schorzeń, nie tylko układu pokarmowego.

Skład mikroflory jelitowej może ulegać zmianom pod wpływem różnych czynników – szczególnie w następstwie antybiotykoterapii, radioterapii, zakażeń bakteryjnych i wirusowych, silnego stresu, niewłaściwej diety – naruszenie subtelnej równowagi w tym złożonym systemie zaburza system homeostazy organizmu człowieka i może stać się punktem wyjścia wielu poważnych schorzeń. W wielu sytuacjach stan równowagi ekosystemu mikroflory jelita człowieka ma fundamentalne znaczenie w przywróceniu, a następnie utrzymaniu zdrowia. Korzystne działanie regulacyjne na ten złożony dynamiczny system biologiczny wywierają probiotyki.