Zjawiska pogodowe

Zjawiska pogodowe

Co to jest rosa? Jaki był największy padający grad? Czy tęcza oznacza, że będzie ładna pogoda? To tylko niektóre pytania związane z pogodą, które sobie zadajemy. Poniżej znajdziesz ciekawostki dotyczące różnych zjawisk pogodowych.

Jak powstaje prognoza pogody?

Jeszcze do niedawna synoptycy przygotowywali prognozy „ręcznie”, czyli na podstawie danych i własnego doświadczenia. Obecnie mają do dyspozycji komputery o dużej mocy, które wykonują symulacje pogody.

Wyniki pomiarów ze stacji meteorologicznych, których najwięcej jest w Stanach Zjednoczonych i Europie, spływają do sieci Global Telecomunication System w postaci tzw. biuletynów. Na tej podstawie komputery tworzą mapy pogodowe. Zaznaczają na nich wyże oraz niże – układy baryczne, linie oddzielające masy powietrza o różnych właściwościach, czyli fronty, obszary wzrostów i spadków ciśnienia – tendencje, a także strefy opadów. Maszyna analizuje mapy i tworzy prognozę. Następnie do akcji wkracza człowiek, który ustala jej ostateczne brzmienie. Zdarza się bowiem, że niewielki błąd w danych wejściowych daje ewidentnie błędną prognozę. Doświadczony synoptyk szybko jednak wyłapuje nieprawidłowość.

Skąd wiadomo, którędy przejdzie tornado?

Tornada (trąby powietrzne) pojawiają się głównie na terenie USA. Tworzą się najczęściej pomiędzy kwietniem a czerwcem, w czasie popołudniowych burz albo wczesnym wieczorem.

Najwięcej, około 300 w ciągu roku obserwuje się w miejscu nazwanym Tornado Alley, w pasie lądu długości ok. 800 kilometrów i szerokości 650 kilometrów. Jedną z właściwości trąb powietrznych jest ich nieprzewidywalność. Poruszają się z różną prędkością – średnio ok. 50 km/godz. i pokonują różne odległości – przeważnie kilkanaście kilometrów, ale w 1925 r. tornado przewędrowało aż 350 km.

Po analizie danych z satelitów i radarów meteorolodzy mogą zawiadomić o ryzyku wystąpienia tornada, jednak jego uderzenie przewidują dosłownie w ostatniej chwili. Na ukrycie się pozostaje najwyżej kilka minut. Dlatego w USA tornada zabijają co roku około stu osób. Mimo to niezaprzeczalna uroda trąb powietrznych przyciąga co roku na Wielkie Równiny kilkuset „łowców tornad”.

[tube]https://www.youtube.com/watch?v=KfAraZbkqYg[/tube]

Czy bezchmurna i gwiaździsta noc zawsze wróży pogodny dzień?

Gdy gwiazdy świecą blado i spokojnie, nazajutrz czeka nas prawdopodobnie słoneczny dzień. Gdy silnie migoczą i są czerwone lub niebieskawe – pogoda zapewne się pogorszy. Lokalne oznaki (m.in. siła wiatru, temperatura, kolor nieba) pozwalają „na własną rękę” przewidzieć niektóre zmiany pogody w najbliższych godzinach.

Czy tęcza zwiastuje ładną pogodę?

Barwny łuk powstaje po przeciwnej stronie nieba niż Słońce – wieczorem na wschodzie, rano na zachodzie. W Polsce tęcza poranna zwiastuje nadejście złej aury. Ludowe powiedzenie „tęcza przed wieczorem raduje Zejmana, jest jednak ostrzeżeniem, gdy widziana z rana” jest jak najbardziej trafne.

[tube]https://www.youtube.com/watch?v=I7Z3n190E_A[/tube]

Jak duży może być grad?

Lodowe kulki mają zazwyczaj średnicę ok. 5 milimetrów, ale zdarza się, że rozmiarami dorównują piłkom golfowym albo grejpfrutom. Największa zmierzona kulka gradowa spadła we wrześniu 1970 r. w miejscowości Coffeyville w stanie Kansas i miała średnicę 14 centymetrów, a wagę – 0,76 kg.

Grad powstaje w chmurach burzowych, kiedy prądy wstępujące i zstępujące przenoszą kryształki lodu przez cieplejsze i chłodniejsze warstwy powietrza. Na zmianę topniejąc i zamarzając, kryształ rośnie – kiedy staje się zbyt ciężki, opada na ziemię w postaci gradu. Nawet niewielkie, ale za to bardzo twarde gradziny „wspomagane” silnym wiatrem (opady gradu często towarzyszą np. tornadom) mogą wyrządzić wiele szkód – stłuc szyby w samochodach i domach, zrobić zagłębienia w karoseriach, uszkodzić dachy i elewacje, podziurawić liście drzew.

Skąd się bierze rosa?

Poranna rosa to kropelki wody, które osadziły się na roślinach i podłożu w wyniku nocnego ochłodzenia powietrza i skroplenia znajdującej się w nim pary wodnej. W suchych rejonach kuli ziemskiej rosa jest przez dużą część roku jedynym źródłem wody dla roślin i zwierząt.

Dlaczego chmury są raz ciemne, a innym razem białe?

Barwa obłoków zależy od wielkości tworzących je kropelek wody. Przed deszczem chmury są ciemne, a w czasie dobrej pogody białe, mimo że zawsze są utworzone z tego samego „materiału” – wody.

Składają się z pary wodnej, maleńkich kropelek wody lub kryształków lodu – w zależności od tego, na jakiej wysokości powstają. Jednak ani para wodna, ani woda, ani lód nie mają tak naprawdę żadnej barwy. Obłoki wydają się białe, ponieważ na małych drobinkach wody czy lodu silnie rozprasza się białe światło słoneczne. Deszcz pada wówczas, gdy krople wody w chmurze robią się na tyle duże, że nie mogą już utrzymać się w powietrzu, unoszone przez wiatr. Na dużych kroplach zjawisko rozpraszania jest o wiele słabsze niż pochłanianie światła, dlatego takie nabrzmiałe obłoki wydają się dużo ciemniejsze.

[tube]https://www.youtube.com/watch?v=IpvOcJnEkUI[/tube]