Czy dobry wzrok ma znaczenie w sporcie?

Czy dobry wzrok ma znaczenie w sporcie?

Czy dobry wzrok ma znaczenie w sporcie?

Bardzo wiele codziennych czynności wymaga dobrego, a nawet doskonałego wzroku, a także umiejętności podobnych do tych, którymi wykazują się mistrzowie sportu, czyli celności.

Dla przykładu jeśli przy nawlekaniu igły przymykamy jedno oko, oznacza to, że drugie jest za bardzo dominujące. Nie mamy więc dobrego wzroku. By dobrze zaparkować samochód, potrzebna jest z kolei właściwa ocena dystansu. Kto wielokrotnie manewruje, ten nie ma wyczucia przestrzeni, czyli jego wzrok również nie jest dobry.

Żeby młotkiem wcelować w gwóźdź, trzeba umieć ocenić odległość od gwoździa i odmierzyć odpowiednią siłę uderzenia. Wymaga to dobrej koordynacji. Siatkówka oka umożliwia dojrzenie gwoździa, analizator wzroku przekazuje tę informację do mięśni, a te ustawiają w najlepszej pozycji tak gwóźdź, jak i młotek.

Rzuty nożem do celu oprócz koordynacji wymagają umiejętności wielokrotnego powtarzania identycznego gestu, czyli wprawy. Do dobrego celowania potrzebny też jest spokój i równomierny oddech. Kiedy serce, nasz wewnętrzny chronometr, bije nieregularnie, wpływa to na sprawność wzroku. Dlatego precyzyjne trafianie w cel w trakcie dużego wysiłku fizycznego lub zaraz po nim jest takie trudne.

Dwa typy wzroku

Istnieją przynajmniej dwa typy wzroku. Pierwszy, rozproszony, sprawdza się, kiedy trzeba trafić w coś nieruchomego. Wykorzystuje się go w tych dyscyplinach sportu, w których cel pozostaje w tym samym miejscu, np. w łucznictwie, koszykówce, pikę nożnej, hokeju itp. Drugi typ wzroku „działa” wtedy, gdy musimy trafić do celu ruchomego – jak np. w wypadku strzelania do rzutków.

Antropolog Desmond Morris rozróżnia wzrok przydatny w konkurencjach, gdzie cel jest bezbronny (kręgle, łucznictwo itp.) i wzrok mający zastosowanie np. w futbolu. „Obiekt broniony jest jak zwierzyna, a ta nie stoi i nie czeka, aż ją upolują. Dlatego polowanie wzbudza ekscytację, jest testem umiejętności. Radość piłkarza po zdobyciu gola to radość myśliwego, który ubił zwierzę”.

Wyobraźnia ma kluczowe znaczenie

Na doskonałość wzroku składają się trzy elementy: talent, czyli dziedziczone predyspozycje (50%), trening (25%) i motywacja (25%). Jak bezbłędnie trafiać w cel? Najważniejsze jest wyobrażenie sobie celu, dokładne wyczucie, gdzie znajduje się tarcza, kosz, bramka, boisko. Nie trzeba cały czas wpatrywać się np. w piłkę czy fragment kortu, w który chcemy zagrać.

Tenisiści „rzucają okiem” na piłkę, gdy uderza ją przeciwnik i gdy dolatuje do ich połowy kortu. I mimo że mknie z prędkością sięgającą nawet 200 km/godz., najczęściej trafiają i w piłkę, i w kort. Dzieje się tak dzięki odruchowi, zdolności natychmiastowego reagowania na bodziec, zanim mózg zaprogramuje odpowiednią reakcję. Wytrenowane ciało działa jak automat, przyjmując odpowiednią pozycję i wykonując niezbędny ruch. A wszystko dzieje się w ułamku sekundy.

Idący człowiek zwykle się nie przewraca – to przykład wrodzonych umiejętności naszego organizmu. Nogi w trakcie marszu zdolne są poruszać się bez pomocy umysłu, wykonując kompleksowe kalkulacje prędkości, kierunku i odległości do celu. Do czego może doprowadzić ćwiczenie takich predyspozycji? Najbardziej spektakularnym pokazem umiejętności celowania jest olimpijskie strzelanie do rzutków. Zawodnik musi trafić z 80 metrów w talerz wyrzucony z prędkością 130 km/godz., który może nadlecieć z 15 różnych kierunków!

Trenuj wzrok!

Trenerzy twierdzą, że wyćwiczyć można wszystko. Nawet tak zwany timing, czyli umiejętność wyczuwania czasu i przestrzeni. Dzięki niemu zawodnik potrafi ocenić, z którego miejsca wyskoczyć do piłki, w którym momencie, kiedy i jak nadstawić rakietę, rękę lub nogę, by trafić w cel.

Jak ćwiczą wzrok sportowcy? Aby poprawić koordynację oczu, gdy jedno z nich dominuje, zawieś na nitce piłkę tenisową, zakręć nią i obserwuj bez poruszania głową. Koszykarze NBA ćwiczą spostrzegawczość przy ścianie, na której zapalają się i gasną żarówki – próby dotknięcia świecącej poprawiają refleks i zgranie wzroku z ciałem. Wstrzymywanie oddechu sprawi, że będziemy umieli zapanować nad drżeniem ręki, a rzucanie piłką o ścianę nauczy przewidywać, jak i kiedy się ona odbije.

Umiejętność trafiania w cel stała się podstawą rozwoju ludzkości. Tylko celne oko i wprawna ręka zapewniały udane łowy, a tym samym – przetrwanie. Dziś nie musimy już polować, a celowanie stało się domeną sportowców. Warto jednak już za pierwszym razem trafić packą komara.

Dyscypliny sportu, w których dobry wzrok i celne oko mają ogromne znaczenie, to np.:

  • BOKS,
  • POLO,
  • TENIS STOŁOWY,
  • KOSZYKÓWKA,
  • PIŁKA NOŻNA,
  • GOLF,
  • HOKEJ NA LODZIE,
  • ŁUCZNICTWO.

Reply