Jak przechowywać żywność?
Żywność wytworzoną i zapakowaną w przetwórniach przemysłowych przechowujemy zgodnie z zaleceniami podanymi na opakowaniach. Natomiast czas przechowywania potraw i wyrobów domowych zależy od sposobu ich przygotowania, a produktów kupowanych „na wagę” — od ich rodzaju, jakości i świeżości w chwili zakupu.
Z żywieniowego punktu widzenia najlepiej kupować produkty spożywcze w ilościach potrzebnych do zaspokajania naszych bieżących potrzeb.
Zasady przechowywania żywności
Żywność powinno się przechowywać w odpowiednich opakowaniach (z folii lub papieru) albo w przykrytych naczyniach. Zapobiega to obsychaniu produktów i przenikaniu zapachów. Jednakże zbyt ograniczony dostęp tlenu nie zawsze jest wskazany, np. powoduje, że azotany w warzywach przekształcają się w szkodliwe azotyny. Przy dużej zaś wilgotności wewnątrz opakowania mogą nastąpić szybkie niekorzystne zmiany, jak gnicie czy pleśnienie produktu (zwłaszcza warzyw liściastych, wędlin i serów).
Dlatego przechowywanych produktów nie należy raczej owijać w folię aluminiową, zbyt izolującą je od otoczenia. Papier natomiast nie dość skutecznie chroni żywność przed wysychaniem i utratą aromatu. Najlepiej używać folii z tworzyw sztucznych przeznaczonej do opakowywania żywności, słabo przepuszczającej parę wodną, substancje zapachowe i powietrze. Nie stosujmy jednak folii używanej i przechowywanej powyżej pół roku.
Owoce i warzywa najlepiej trzymać w temperaturze ok. 10° C, np. w dolnych częściach lodówki. Na niższą temperaturę szczególnie wrażliwe są owoce tropikalne oraz pomidory i ogórki. Owoce nietrwałe (maliny, truskawki, porzeczki itp.) można przechowywać bez mycia, obrywania szypułek i gałązek 1-2 dni. Wszystkie warzywa przechowujemy w podziurkowanych torbach foliowych, korzeniowe dodatkowo owijamy w papier.
Sałatę, natkę pietruszki, szczypiorek itp., po umyciu i odsączeniu, możemy trzymać w ten sposób 2-3 dni. Nie zaleca się natomiast przechowywania liści szpinaku. Warzywa korzeniowe, ziemniaki i owoce o dużej trwałości, np. jabłka, można przechowywać kilka dni na dolnych półkach szafek kuchennych.
Na zimę gromadzimy je tylko wtedy, gdy dysponujemy odpowiednim miejscem o temperaturze od 2°C do 10°C. Przetwory owocowe i warzywne należy przechowywać bez dostępu światła w temperaturze poniżej 15°C, a kiszonki poniżej 10°C. Ze względu na straty witamin najlepiej wykorzystać je do wiosny następnego roku.
Mięso surowe oraz drób przechowujemy 2-3 dni tuż zamrażalnikiem. Najlepiej ułożyć je na talerzu i owinąć folią lub przykryć drugim talerzem. Mięso dobrze jest też skropić sokiem z cytryny lub octem, gdyż podnosząc kwasowość na powierzchni mięsa, opóźniamy rozwój drobnoustrojów. Z przetworów mięsnych najmniej trwałe są wyroby garmażeryjne (np. kaszanki, salcesony) i dlatego powinny być zjadane jak najszybciej. Nietrwałe kiełbasy, np. zwyczajną, krakowską, metkę oraz parówki odpowiednio opakowane – można trzymać 1-2 dni, wędzonki i kiełbasy półtrwałe, np. toruńską, żywiecką – 2-4 dni, kiełbasy suche – nawet miesiąc. Ryby świeże najlepiej zjadać w dniu zakupu, ewentualnie – oczyszczone i owinięte folią oblepiającą – można przechować do następnego dnia w temperaturze bliskiej 0°C. Ryby wędzone przechowujemy na wyższych półkach lodówki przez kilka dni, zawinięte w papier i włożone do torby foliowej.
Jaja przechowujemy 2—3 tygodnie w temperaturze ok. 10°C. Nie myjemy ich przedtem, gdyż zniszczymy w ten sposób naturalną otoczkę na skorupce i ułatwimy wnikanie bakterii w głąb jaja. Jaja z zabrudzonymi skorupkami wkładamy do pudełek, aby odizolować je od innych produktów.
Sery żółte i białe przechowujemy na środkowych półkach lodówki. Żółty ser najlepiej owinąć w folię oblepiającą lub zapakować w papier śniadaniowy i włożyć do podziurkowanej torby foliowej; zawilgocony papier należy często zmieniać. Nową porcję sera należy włożyć do osobnej torebki. Ser biały wyłożony na talerzyk, owinięty folią, zachowa dobrą jakość 2 dni.
Potrawy domowe możemy przechować 2—4 dni w temperaturze poniżej 10°C, np. w lodówce. Najmniej problemów sprawiają potrawy kwaśne, tzn. z dodatkiem pomidorów, kiszonych ogórków, kiszonej kapusty, których kwas uniemożliwia rozwój wielu drobnoustrojów, w tym bakterii wytwarzających jad kiełbasiany. Niektóre potrawy (np. mięso w sosie) możemy więc zakwasić, dodając koncentratu pomidorowego. Zupy, mięsa w sosach itp. należy przed wstawieniem do lodówki zagotować pod przykryciem, a nawet chwilę pogotować i możliwie szybko wystudzić. Kotlety, pierogi itp. po wystygnięciu układamy na talerzu, owijamy folią oblepiającą i wstawiamy do lodówki.
Unikajmy przechowywania surówek, ponieważ szybko tracą witaminy, zmieniają barwę i ulegają szkodliwym dla zdrowia reakcjom chemicznym. Jeżeli jednak musimy je przetrzymać, to koniecznie bez dostępu światła w temperaturze ok. 5°C i, w zależności od rodzaju składników, nie dłużej niż 2-6 godz. Dłuższe przechowywanie produktów żywnościowych wymaga już mrożenia. Nie można też przechowywać produktów z konserw. Zaraz po otworzeniu opakowań trzeba ich zawartość przełożyć do szklanego naczynia i jak najszybciej zjeść.