Wulkany – siła z wnętrza ziemi

Lawa

Wulkany – siła z wnętrza Ziemi

Kojarzą się z ognistymi wybuchami, a na świecie jest ich blisko 1300. Mogą siać spustoszenie i nieść śmierci. Wulkany są jednym z najbardziej efektownych zjawisk na świecie. Warto poznać ich z bliższej, lecz bezpiecznej perspektywy.

Nazwa „wulkan” pochodzi od imienia rzymskiego boga ognia – Vulcanusa. W rzeczywistości to nic innego jak otwór w ziemi, przez który mieszanina gazów, pary wodnej, skał i popiołu wyrzucana jest na powietrze. Ta ognista „mikstura”, pochodząca z wnętrzna naszej planety, nazywa się magmą. Tworzy się na głębokości od 15 do 200 kilometrów, a zaczyna buzować od kilkuset do kilkudziesięciu kilometrów pod ziemią.

Z krateru wypływa, bądź wyrzucana jest lawa.  W wyniku opadającego po wybuchu popiołu, który twardnieje i nawarstwia się, tworzą się szare skały. Z czasem przybierają one kształt stożka z kraterem na szczycie.

MIEJSCE WYSTĘPOWANIA WULKANÓW

Wulkany występują w mniej szczelnych i mniej miększych miejscach skorupy ziemskiej, a ich erupcje spowodowane mogą być ruchami płyt tektonicznych.

Tworzą się też pod wodą i mogą być przyczyną powstania wyspy. U wybrzeży Islandii jest wyspa Surtsey, której początek dała podwodna eksplozja wulkanu. W podobny sposób powstają Wyspy Hawajskie na Pacyfiku.

DONOŚNA EKSPLOZJA

Erupcje czasem są nie tylko widowiskowe, ale tez bardzo głośne. Najgłośniejszą zanotowano 27 sierpnia 1883 roku na wyspie Krakatau. Słyszano ją nawet 4000 km dalej w Australii. Erupcja doprowadziła do samozagłady wyspy. W wyniku wzbudzonych fal oceanicznych, zginęło wtedy 36 000 ludzi.

WulkanNajgroźniejszy i najintensywniejszy dźwiękowo typ erupcji nosi nazwę Pliniusz. W wyniku wybuch tworzy się ogromna chmura popiołów, kamieni i gazów o wysokości kilkudziesięciu kilometrów!

ŚMIERCIONOŚNY WYBUCH 

Szczególnie niebezpieczne są wówczas opadające na pobliskie miejsca fragmenty skał. W 1979 roku na Południu Włoch zagładzie uległy dwa miasta – Pompeje i Herkulanum. Erupcje typu Pliniusza mogą nawet doprowadzić do całkowitego zniszczenia samego wulkanu.

Niebezpieczne są też wybuchy wulkanów, w wyniku których lepka lawa zostaje wyrzucana w promieniu kilku kilometrów.

Kiedy ciśnienie w magmie jest niskie, podczas erupcji tworzy się chmura gorących gazów i popiołu, która za moment opada na ziemię. Pędzi wtedy w postaci rozżarzonej lawy i niszczy wszystko po drodze. To typ Pelee, który w 1902 roku przyniósł śmierć mieszkańcom St. Pierre. Umarło wówczas 30 000 ludzi.

JAK LAWINA 

Najwyższa odnotowana prędkość lawy to blisko 170 m/s. W momencie erupcji może osiąga ona temperaturę 1000 stopni Celsjusza. Z każdym kolejnym pokonanym metrem szybkość przemieszczania się lawy i jej ciepło spadają.

WulkanNiektóre wulkany mają długą i bogatą historię i wciąż są „żywa”. Dobrym przykładem może być wulkan Etna na Sycylii, którego pierwszą eksplozję odnotowano… 15000 lat przed Chrystusem. Do dzisiaj wulkan ten jest jednym z najaktywniejszych na świecie.

KORZYŚCI Z WULKANÓW? 

Co ciekawe lawa, która niszczy wszystko co napotka na drodze, po ostygnięciu może być bardzo przydatna. Daje początek bardzo żyznym glebom. Z tego też powodu, wielu ludzi osiedla się wokół „uśpionych” wulkanów. Niestety człowiek często zapomina, że nawet co kilkaset lat magma lubi o sobie przypomnieć.

WYBUCH WEZUWIUSZA

Największe katastrofy świata.Zabójcze wulkany.

Wezuwiusz wybuchł ponad 2 000 lat temu. W wyniku jego wybuchu znoszone zostały Pompeje. Naukowcy są zdania, że kolejna erupcja to tylko kwestia czasu.

[tube]http://www.youtube.com/watch?v=okO5YiVEXGY[/tube]

Reply