Dlaczego bańki mydlane są okrągłe?
Dlaczego bańki mydlane są okrągłe?
Kiedy byliśmy dziećmi, puszczanie baniek mydlanych sprawiało każdemu z nas wielką frajdę. Kiedy jesteśmy dorośli, pewnie niewiele się zmienia – to w dalszym ciągu świetny sposób na odrobinę szaleństwa i uśmiechu. Bańki mydlane od lat dają ogromną zabawę i małym, i dużym. Dlaczego są okrągłe, a nie na przykład kwadratowe?
Czytajcie uważnie, a znajdziecie odpowiedź na to pytanie.
Bańki mydlane robiono już prawdopodobnie ponad 4 tysiące lat temu, wtedy kiedy wynaleziono mydło. Przez lata udoskonalano recepturę mydła, a co za tym szło bańki były bardziej trwałe i kolorowe.
Skąd okrągły kształt baniek mydlanych?
Jak każdy wie, bańki powstają poprzez wtłoczenie powietrza do wody z detergentem (płyn, mydło itp.). Płyn ten jest środkiem powierzchniowo czynnym, czyli taką substancją, która zmniejsza napięcie powierzchniowe cieczy. Teraz troszkę chemii dla lepszego zrozumienia zachodzącego zjawiska. Napięcie powierzchniowe to ciśnienie, jakie wywiera najbardziej zewnętrzna warstwa na ciecz. Powstaje w wyniku asymetrycznego działania sił międzycząsteczkowych. Co to oznacza? Właśnie to, że ze zwykłej wody nie da się uformować bańki ze względu na powstawanie napięcia powierzchniowego. Co za tym dalej idzie – woda przyjmuje kształt naczynia, w jakim się znajduje. Po uformowaniu bańki powstaje kształt najbardziej korzystny energetycznie, a że cząsteczki wody dążą do osiągnięcia jak najmniejszej energii, to właśnie kształt kulisty jest kształtem idealnym.
Mówiąc językiem bardziej dostępnym dla przeciętnego człowieka, niekoniecznie znającego się na prawach fizyki i chemii, bańka jest jak balon – podczas nadmuchiwania, ciśnienie w niej jest większe niż w otoczeniu. Powoduje to powiększanie się jej w wyniku dążenia do wyrównania ciśnień zewnętrznego z wewnętrznym. Figurą geometryczną, który ma najmniejsze pole powierzchni przy największej objętości, jest właśnie kula.
A może kwadrat?
Czy możliwe jest zrobienie baniek kwadratowych? Niestety nie. Bańki kanciaste miałyby bardzo małe szanse na wydostanie się na powierzchnię bez natychmiastowego pęknięcia. Wiadomym jest, że kulisty kształt powoduje mniejsze tarcie z powietrzem, poza tym, przy kwadratowych bańkach ciśnienie na rogach rozsadziłoby je od razu. Zresztą wyglądałyby bardzo zabawnie.
Niezwykłym zjawiskiem jest kolor baniek mydlanych – niczym tęcza.
Spowodowane jest to iryzacją, czyli zjawiskiem odbicia fal świetlnych. Co ważne, każda bańka ma unikalny układ kolorów – nie ma dwóch takich samych. Do ciekawostek można dodać również fakt, że nazwa „bańki mydlane” pochodzi aż z mitologii greckiej od imienia bogini Iris – posłanki bogów uosabiających tęczę.
Drodzy rodzice (i nie tylko), zróbcie frajdę sobie i dzieciom, i bawcie się bańkami mydlanymi, ubarwiając tym samym każdy szary dzień.
