Kuba – perła Antyli

Kuba – perła Antyli

Położenie: państwo w Ameryce Środkowej, na Kubie, najdalej na zachód wysuniętej wyspie w archipelagu Wielkich Antyli, i na około 1600 wyspach rozsianych wokół niej
Powierzchnia: 110 860 km2
Stolica: Hawana (2,1 min mieszkańców)
Główne miasta: Santiago de Cuba, Camagiiey, Holguin, Santa Clara, Guantanamo, Cienfuegos, Bayamo, Pinar del Rio, Matanzas

Warunki naturalne

Większą część kraju zajmują niziny, rozległe i łagodnie pofałdowane. Na wybrzeżach rozciągają się bagna, zwłaszcza na zachodzie (bagna Ciénaga de Zapata). Góry występują tylko w trzech rejonach. Najwyższy kubański szczyt, Turquino (1974 m n.p.m.), znajduje się w paśmie Sierra Maestra w południowo-wschodniej części wyspy. W jej części środkowej wznosi się bardzo silnie rozczłonkowany masyw Macizo de Guamuhaya ze szczytem San Juan (1140 m). Na zachodzie leży łańcuch górski Cordillera de Guaniguanico (o wysokości do 700 m) z pasmem Sierra de los Órganos słynącym z dziwacznych form wapiennych. Wyspę otaczają łachy wapieni koralowych i piaskowca wapiennego, nierzadko przybierające postać wysepek albo raf. Największa z wysp oddalona o 64 kilometry od południowo-zachodniego wybrzeża Kuby to Isla de la Juventud. Sieć rzeczna jest najbardziej rozwinięta we wschodniej części kraju. Największe rzeki: Cauto (główna rzeka Kuby, uchodzi do Morza Karaibskiego), Zaza, San Pedro, Caunao.

Klimat

Klimat na Kubie jest wilgotny podrównikowy i równikowy, na północno-zachodnim wybrzeżu -wilgotny zwrotnikowy. Średnia temperatura w styczniu wynosi 22,5°C, w sierpniu zaś 28°C. Roczna suma opadów 600-1200 mm na nizinach i 2000-2200 mm w górach. Wschodnią część wyspy w końcu lata i jesienią nawiedzają silne cyklony.

Fauna i flora

Pierwotnie na nizinach kubańskich rósł wiecznie zielony las równikowy, ale obecnie na skutek wyniszczającej gospodarki człowieka przeważają sawanny porośnięte krótkimi trawami. Występują także rośliny kserofilne, czyli takie, które przystosowały się do życia w suchym klimacie, tworzące zarośla. Lasy są widne; rosną w nich w dużych ilościach palmy i sosna kubańska. Wzdłuż południowych wybrzeży wyspy ciągną się namorzyny, czyli żyworodne słonorośla o korzeniach przystosowanych do życia na bagnistych wybrzeżach morskich w strefie przypływów i odpływów. Wschodnią Kubę częściowo porastają wiecznie zielone gęste zarośla lub niewysokie lasy.

[tube]http://www.youtube.com/watch?v=jIYFTS90xe0[/tube]

Historia

Kuba jest najstarszym w Nowym Świecie krajem skolonizowanym przez Europejczyków. W 1492 roku Krzysztof Kolumb zajął Kubę dla korony hiszpańskiej. Systematycznej kolonizacji dokonał dwadzieścia lat później (1512) Diego de Velásquez. W następnym roku Hiszpanie musieli sprowadzić do pracy na plantacjach trzciny cukrowej i tytoniu niewolników murzyńskich z zachodniej Afryki, ponieważ rdzenni mieszkańcy wyspy zostali zdziesiątkowani przez choroby przywleczone przez Europejczyków i przymusową wyniszczającą pracę. W 1537 roku na wyspie żyło już tylko około 5000 Indian.

Pod koniec XVIII wieku Kuba była punktem handlu niewolnikami. W tym też czasie ożywiły się stosunki handlowe ze Stanami Zjednoczonymi.  Oprócz plantacji trzciny cukrowej kolonizatorzy zaczęli zakładać plantacje kawy, zwłaszcza po dopuszczeniu Kuby do wolnego handlu w 1818 roku. Powstają wielkie wyspecjalizowane gospodarstwa, zatrudniające dziesiątki niewolników. Coraz bardziej uwidaczniają się różnice społeczne między zamożną warstwą (mieszkającą przeważnie w Hawanie) a bezrolnymi chłopami. Narasta też niezadowolenie niewolników. Począwszy od lat dwudziestych XIX wieku Kuba przeżywa okres krwawych powstań i zamieszek, zarówno na tle ekonomicznym, społecznym, jak i narodowowyzwoleńczym. Doprowadziły one do zniesienia niewolnictwa, a następnie uzyskania niepodległości. I połowa wieku XX to na Kubie rządy kolejnych dyktatorów.

W 1958 roku rządzący od 1933 roku Fulgencio Batista został obalony przez Fidela Castro, który sprawuje rządy do dzisiaj, skupiając w swych rękach całość władzy wykonawczej (jest głową państwa, szefem rządu, sekretarzem generalnym rządzącej partii i wodzem naczelnym sił zbrojnych). Po początkowym okresie przemian społecznych i gospodarczych (reforma rolna, nacjonalizacja przedsiębiorstw, likwidacja bezrobocia, rozwój oświaty i opieki społecznej) nastąpił głęboki kryzys ekonomiczny. Przyczynił się do tego amerykański bojkot Kuby. Nie pomogła nawet stała pomoc Związku Radzieckiego krajów socjalistycznych. Z powodu znacznego ograniczenia swobód obywatelskich wielu Kubańczyków ucieka do Stanów Zjednoczonych. Co pewien czas próbują obalić rządy Fidela Castro (emigranci z USA dokonali m.in. przy pomocy Amerykanów nieudanej inwazji w Zatoce Świń w roku 1961).

Wykrycie w 1962 roku przez USA stacjonujących na Kubie radzieckich rakiet średniego zasięgu omal nie doprowadziło do światowej wojny nuklearnej. Obecnie po rozpadzie Związku Radzieckiego kryzys gospodarczy się pogłębił. Kraj ogarnęła bieda. Pierwsi Polacy przybyli na Kubę z Santo Domingo z rozbitych Legionów polskich (1803-1805), wysłanych przez Napoleona do stłumienia powstań niewolników murzyńskich. W okresie międzywojennym na Kubie osiedliło się kilka tysięcy emigrantów polskich. Dzisiejsza Polonia jest nieliczna i słabo zorganizowana.

Kultura i sztuka

Przed konkwistą rozwijała się sztuka rodzima. W okresie kolonialnym zaznaczyły się silne wpływy hiszpańskie. W XVIII wieku w wystroju architektonicznym wykształcił się tzw. barok kubański, charakteryzujący się licznymi ozdobami i bujnością form. Na muzykę miały wpływ tradycje hiszpańskie, jazz amerykański i rytmy murzyńskie. Styl afrokubański w muzyce popularnej odznacza się mocno pulsującym parzystym rytmem, żywym tempem i odpowiednim składem instrumentów, wśród I których szczególne miejsce zajmują różnego rodzaju idiofony. Znane na całym świecie tańce kubańskie to cza-cza, rumba i mambo. W literaturze światową sławę osiągnął Alejo Carpentier (1904-1980), znany pisarz, działacz kulturalny i muzykolog. Polski akcent do kultury kubańskiej wprowadziła Maria Fołtyn, wystawiając w Hawanie „Halkę” Stanisława Moniuszki w wykonaniu miejscowych artystów.

Atrakcyjne miejsca

O Kubie mówi się, że jest krajem nie wykorzystanych atrakcji turystycznych, mimo wspaniałych licznych plaż i ciepłych wód Morza Karaibskiego. W Hawanie i Santiago de Cuba warto obejrzeć fortyfikacje i zamki z czasów konkwisty, budownictwo sakralne z XVI i XVII wieku, w tym klasztory San Francisco i San Agostin (w Hawanie) oraz klasztor Klarysek (w Santa Clara).

[tube]http://www.youtube.com/watch?v=JBb2vWC2f7M[/tube]