Wady tradycyjnego czytania

dziewczyna w bibliotece

Wady tradycyjnego czytania

O tym, jak ważna jest odpowiednio rozwinięta umiejętność szybkiego czytania, mówi się ostatnio coraz częściej. Tylko wykształcając w sobie ten nawyk, będziemy potrafili  odnaleźć się w zalewającym nas każdego dnia morzu informacji, a także wybierać spośród nich te, które będą dla nas najbardziej istotne i wartościowe.

Nie zawsze jednak nauka szybkiego czytania jest łatwa. Często na przeszkodzie stoją nam… wykształcone w szkole nawyki, wynikające z niektórych praktyk nauczycieli. Poniżej omawiamy najważniejsze wady tradycyjnego czytania, które należy wyeliminować, aby nauczyć się czytać szybko i umiejętnie selekcjonować informacje.

Fonetyzacja, inaczej artykulacja

Nawyk ten, polegający na powtarzaniu spostrzeganych słów, kształtowany jest często w szkole podstawowej, kiedy opanowujemy umiejętność czytania. Nauczyciel, aby móc stwierdzić, czy dziecko rozróżnia słowa i dobrze je wymawia, zachęca je do czytania na głos. Niegdyś radzono nawet, aby praktykować ten zwyczaj, gdyż miał on pomagać w skupieniu uwagi. Niestety, uwaga skupia się wówczas na dźwiękowej stronie tekstu, co utrudnia z kolei uchwycenie jego znaczenia. Nawyk głośnego czytania u wielu osób pozostaje już na całe życie.

Małe pole (kąt) widzenia

Kolejną istotną wadą tradycyjnego czytania jest mały kąt widzenia, który rozumie się jako odcinek tekstu mierzony liczbą znaków lub słów spostrzeganych przez oko w momencie zatrzymania. Ruch oczu nie ma charakteru ciągłego. Poruszają się one skokowo w sposób niekontrolowany przez świadomość z dużą szybkością. Czytanie odbywa się tylko w czasie spoczynku oka (tzw. fiksacji), natomiast podczas ruchu oko nie odbiera informacji, gdyż widzi wówczas tekst bardzo nieostro.

Podczas szybkiego czytania pola widzenia rozkładają się regularnie, zazębiając się jedynie na samych końcach, gdzie widzenie jest już mgliste. Natomiast przy wolnym czytaniu pola widzenia w dużym stopniu nakładają się na siebie, co oznacza, że czytelnik ogląda ten sam odcinek tekstu wiele razy. O różnicy szybkości decyduje więc ekonomiczne wykorzystanie pól widzenia.

Regresja

Przez regresję rozumie się wsteczne ruchy oczu lub wsteczne fiksacje następujące po pierwszej fiksacji na początku wiersza drukowanego tekstu. Oko wykonuje także ruchy zwrotne, przy przejściu z jednego wiersza do drugiego, które oczywiście nie są regresją w tym znaczeniu. Ruchy wsteczne stanowią nieodłączny element procesu tradycyjnego czytania, w szczególności czytania analitycznego. Ich występowanie jest więc niejako uzasadnione, a nawet nieodzowne przy pewnych rodzajach lektury i rzadko komu udaje sieje całkowicie wyeliminować. Badania wykazały, że nawet osoby czytające biegle wykonywały przeciętnie około 0,7% ruchów wstecznych w jednym wierszu.

Reply